- Η ζωή της
- Το έργο της
-
Ο Σύλλογος
- Ο Σύλλογος
- Περιεχόμενα
-
Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
6 & 7 Απριλίου 2024, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων
6 & 7 Απριλίου 2024, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων
- Η Xορωδία
- Επικοινωνία
- Ενημέρωση
Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Δημοσιεύματα και συνεντεύξεις Ελληνικά τραγούδια και χοροί
Ελληνικά τραγούδια και χοροί
Κριτική, Ronald Crichton, Εφημερίδα, The Financial Times, 13/05/1974
Κείμενο
To Ελληνικό στοιχείο στο Φεστιβάλ Μπαχ, που ανακατεύει μουσική του 17ου αιώνος και των ημερών μας, εξερράγει το Σάββατο βράδυ σε ένα ολόκληρο πρόγραμμα του Αθηναϊκού συγκροτήματος της Δόμνας Σαμίου με δημοτικά τραγούδια και χορούς. Η σκηνή του Elizabeth Hall, που είναι άχαρη για όπερες και ορατόρια, προσφέρεται θαυμάσια σ' αυτά τα απλά παρουσιασμένα τραγούδια και χορούς, ιδιαίτερα τους συρτούς χορούς όπου οι εκτελεσταί ανεβαίνουν τις σκάλες από την μια μεριά, κινούνται αργά επί σκηνής και μετά κατεβαίνουν. Τα περισσότερα κομμάτια ήταν παιγμένα είτε από τους οργανοπαίχτες στο βάθος της σκηνής, είτε από ένα όργανο σόλο λίγο πιο εμπρός. Είδαμε κι ακούσαμε την ποντιακή λύρα, την φλογέρα, την γκάιντα, το σαντούρι, το κλαρίνο που έφθασε στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα, το βιολί, και κρουστά που μπορούν να κάνουν ξαφνικές και ενδιαφέρουσες αλλαγές εντάσεως.
Όλοι οι εκτελεστές φορούσαν τοπικές ενδυμασίες, ίσης ομορφιάς, είτε ήταν αυστηρά μαύρες κι άσπρες, είτε εκθαμβωτικές από το χρώμα και τα χρυσά στολίδια. Αυτές οι φορεσιές είναι όμορφες αλλά δεν είναι αναγκαστικά μεγάλη βοήθεια. Γι' αυτούς που ήταν στην Ελλάδα στο τέλος του πολέμου και είδαν χορούς σε ταβέρνες όπου οι πελάτες ήταν οι χορευτές και τα αστικά ρεμπέτικα γειτόνευαν με τους χορούς της επαρχίας και όπου οι χορευτές φορούσαν τα καθημερινά τους ρούχα ή στρατιωτικές στολές, οι παλιές ενδυμασίες φαίνονται σαν να αποσπούν την προσοχή ενώ τα απλά στρατιωτικά έκαναν τις κινήσεις ξεκάθαρες όπως οι φόρμες στο μπαλέτο. Πάντως η συλλογή των ενδυμασιών ήταν πανδαισία για τα μάτια.
Η εθνική συνείδηση οπωσδήποτε έπαιξε μεγάλο ρόλο στο να ενθαρρύνει την διάσωση του υλικού αλλά οι στενοί ορίζοντες που ενθάρρυνε μοιάζουν εδώ σαν τρέλα. Το Σάββατο βράδυ μερικά από τα πιο περίεργα και ενδιαφέροντα κομμάτια που είδαμε έρχονται από Ελληνικές κοινότητες εκτός της Ελλάδος, σαν τον Πόντο της Μικράς Ασίας ο πληθυσμός του οποίου ήρθε στην Ελλάδα κατά την δεκαετία του 1920, ή από περιφερειακές περιοχές όπως η Ήπειρος και η Μακεδονία. Υπήρχαν κομμάτια που θύμιζαν άλλα μέρη της Ανατολικής Ευρώπης. Ο ρυθμός 9/8 που ο Μπάρτοκ ονομάζει «Βουλγαρικό» συναντιέται συχνά στην Ελλάδα. Υπάρχουν επίσης «σιγανοί-γρήγοροι» χοροί όπως η Ουγγρική Ραψωδία του Λιστ, το σαντούρι είναι σαν μικρό cimbalom, ένας Ποντιακός χορός με τις ημικυκλικές κινήσεις των γονάτων είναι γνώριμος από τους Γεωργιανούς χορούς. Οι μαύρες και χρυσές ενδυμασίες των Ποντίων θα μπορούσαν να είχαν σχεδιαστεί από τον Bakst για Tamar από τον Goncharova για Coq d' Or. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια μελέτη που να καθορίζει τις ομοιότητες και τις διαφορές.
Ακριβώς κατ' αυτού του είδους καταπιάστηκε η Λίνα Λαλάντη το ίδιο απόγευμα στο Purcell Room όταν παρουσίασε διάφορα είδη monodic τραγουδιών από τα δύο άκρα της Μεσογείου. Το πρόγραμμα έφερε τον τίτλο «Από την Βυζαντινή ψαλμωδία στο φλαμένγκο». Ο Αθηναίος ψάλτης Λυκούργος Αγγελόπουλος μας έδωσε τα βυζαντινά παραδείγματα, ένας τραγουδιστής και ένα ούτι της δεσποινίδος Σαμίου έδωσε ελληνικά δημοτικά τραγούδια, ένα συγκρότημα από την Scuola di chiesa του John Hoban's έψαλλαν Μοζαραβικούς ψαλμούς από την Ισπανία της εποχής της αραβοκρατίας και τέλος ένας θαυμάσιος Ισπανός τραγουδιστής και κιθαρίστας εκσφενδόνισε cante hondo από την Ανδαλουσία. Είτε έριξε φως στην μυστηριώδη καταγωγή του φλαμένγκο είτε όχι, το πρόγραμμα αυτό έδειξε εξαιρετικά ενδιαφέρουσες διαφορές στο ύφος. Και έφερε στο νου πως κάτι από τις παλιές ψαλμωδίες επέζησε στις φωνητικές φιγούρες της Ιταλικής όπερας των αρχών του 19ου αιώνα προφανώς επειδή είναι τόσο φυσικά προσαρμοσμένες στην ανθρώπινη φωνή.
Ελληνικά τραγούδια και χοροί
Κριτική , Ronald Crichton , Εφημερίδα , The Financial Times , 13 Μαΐου 1974