• Αυξήστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Μειώστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Ελληνικά
  • English

Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου

Μενού
  • Η ζωή της
    • Η ζωή της
    • Περιεχόμενα
      • Η ζωή της
      • Βιογραφία
      • Μια ζωή σαν παραμύθι
      • Είπαν για τη Δόμνα και το έργο της
    • richmenu_01
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Άστεγη στα Δεκεμβριανά
      richmenu
      richmenu_02
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Κοντά στον Σίμωνα Καρά
      richmenu
      richmenu_03
      Σωκράτης Σινόπουλος
      Σχέση μαθητείας και αλληλοσεβασμός
      richmenu
  • Το έργο της
    • Το έργο της
    • Περιεχόμενα
      • Το έργο της
      • Δισκογραφία
      • Κατάλογος τραγουδιών
      • Συναυλίες
      • To «Μουσικό Οδοιπορικό»
      • Δημοσιεύματα και συνεντεύξεις
      • Συνεργάτες
      • Το αρχείο της Δόμνας Σαμίου
      • Μουσικές επιλογές
    • richmenu_kalanta
      Μουσικές Επιλογές
      Κάλαντα για μικρούς και μεγάλους
      richmenu
      richmenu_ton_akriton--3
      Νέα Έκδοση
      Των Ακριτών και των Αντρειωμένων
      richmenu
      richmenu_nikos_papavramidis
      Συνεργάτες
      Νίκος Παπαβραμίδης
      richmenu
      pa623_main_nikos_stefanidis--2
      Συνεργάτες
      Νίκος Στεφανίδης (1890-1983)
      richmenu
  • Ο Σύλλογος
    • Ο Σύλλογος
    • Περιεχόμενα
      • Ο Σύλλογος
      • Ποιοί είμαστε
      • Δραστηριότητες
      • Εκδόσεις του Συλλόγου
      • Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
        • Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
        • 1η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
        • 2η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
        • 3η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
      • Χορηγοί και Δωρητές
      • Σχετικοί σύνδεσμοι
    • t4_richmenu--2
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      6 & 7 Απριλίου 2024, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων
      6 & 7 Απριλίου 2024, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων
      t3_press_1x1
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      16 & 17 Οκτωβρίου 2021, ΚΠΙΣΝ
      richmenu_trian2
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      28 & 29 Σεπτεμβρίου 2019 - Ξέφωτο ΚΠΙΣΝ
      richmenu
      trian_main_v1--2
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      21 & 22 Οκτωβρίου 2017 MMA
      richmenu
  • Τα μαθήματα
    • Τα μαθήματα
    • Περιεχόμενα
      • Τα μαθήματα
      • Τα μαθήματα
      • Οι δάσκαλοι
      • Τα νέα μας
      • Αίτηση εγγραφής στα μαθήματα
    • richmenu_choir1
      Η χορωδία
      Έξι κάλαντα από το αρχείο της Δόμνας
      richmenu
      richmenu_choir3
      Η χορωδία
      Η ιστορία της
      richmenu
      richmenu_choir4
      Οι δάσκαλοι
      Κατερίνα Παπαδοπούλου
  • Ενημέρωση
    • Ενημέρωση
    • Τα νέα του ΚΣΔΜ Δόμνα Σαμίου
    • Τα νέα της Χορωδίας
  • Επικοινωνία
Είσοδος Εμφάνιση/Απόκρυψη Φόρμας Αναζήτησης

Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Κατάλογος τραγουδιών Του νεκρού αδελφού

d27_cover--2
Ακούστε σε Spotify Ακούστε σε YouTube Music Ακούστε σεiTunes Ακούστε σεAmazon
Του νεκρού αδελφού
d27_cover--2
  • Διάδοση στο Facebook
  • Διάδοση στο Twitter
  • Διάδοση στο Google
  • Αποστολή με Email

Το τραγούδι της Αρετής

Ακούστε

Στίχοι

Μάνα με τους, μάνα με τους εννιά σου γιους,
άιντες πουλί μου χάιντες, τη μια σου θυγατέρα
την ήλουτζες, κι αμάν αμάν, την ήλουτζες στα σκοτεινά,
την ήλουτζες, την ήλουτζες στα σκοτεινά,
άιντες πουλί μου χάιντες, τη χτένιζες στα φέγγια
τήνε συχνο- κι αμάν αμάν, τήνε συχνοκολάκευγες

τηνε συχνοκολάκευες όξω στα φεγγαράκια,
στ’ άστρι και στον αυγερινό ήπλεκες τα μαλλιά της.
Προξενητάδες ήρτανε απέ τη Βαβυλώνα
να πάρουνε την Αρετή πολύ μακριά στα ξένα.
Κι όλα τ’ αδέρφια δεν ηθέν1 κι ο Κωσταντίνος ήθε.
– Μάνα να την παντρέψουμε την Αρετή στα ξένα
να ’χω κι εγώ αποκούμπηση στα ξένα που γυρίτζω.
– Φρένιμος2 είσαι Κωσταντή μ’ άσχημα λόγια λέγεις.
[Κι αν μού ’ρθει θλίψη ή χαρά ποιος θα μου τηνε φέρει;
– Αν σού ’ρθει θλίψη ή χαρά εγώ θα στηνε φέρω.
Ήρτε ο χρόνος δίσεκτος κι οι μήνες οργκισμένοι
κι ήπεσε το θανατικό κι οι εννιά ’δερφοί πεθάναν.
Επόθανε κι ο Κωσταντής όπου το τάμα είχε.
Κι ήμεινε η μάνα μοναχή, σαν καλαμιά στον κάμπο.
Σ’ όλα τα μνήματα ’κλαιγε σ’ όλα μοιρολογιούνταν.
Στου Κωσταντίνου το μνημνιό ενέσπαν’ τα μαλλιά της.
– Δε μου ’ λεγες βρε Κωσταντή πως ήθε ν’ αποθάνεις,
μόν’ μου ’ λεγες την Αρετή πως ήθε να μου φέρεις.
Ανάθεμά σε Κωσταντή και τρις ανάθεμά σε,
οπού μου την εξόριξες την Αρετή στα ξένα.
Αφ’ την κατάρα την πολλή κι αφ’ το πολύ το κλάμα
η γης αναταράχτηκε κι ο Κωσταντίνος ήβγκε.
– Άφησ’ με, Χάρε, άφησ’ με τρεις μέρες και τρεις νύχτες
να κάμω και της μάνας μου το τάμα που της είχα.
– Και ποιον αφήνεις εγγυητή να πας και να γυρίσεις;
– Την Παναγιά και το Χριστό τους Άγιους Αναργκύρους.
Κάμνει το μνήμα άλογο, την πλάκα συλλιβάρι3,
το μαύρο καβαλίκεψε στην Αρετή να πάει.
Απέ καρσί τη γνάντεψε εις το χορό κι εβάστα.
– Για έλα ’δώ βρε Αρετή κι η μάνα μας σε θέλει.
– Αλίμον’ αδερφάκι μου και τι ’ναι που με θέλει;
Αν είναι θλίψη να θλιφτώ κι αν είν’ χαρά ν’ αλλάξω.
– Καλό, κακό, βρε Αρετή, έλα μ’ αυτά που είσαι.
Το μαύρο του εγονάτισε κι απάνω την επήρε.
Στο δρόμο που πηγαίνανε, στο δρόμο που δγκιαβαίναν
ακούν πουλιά να κελαηδούν, ακούν πουλιά να λένε:
– Για δες κορίτσι όμορφο που σέρνει αποθαμένος.
– Γι’ άκου, γι’ άκου Κωσταντή τι λένε τα πουλάκια.
– Πουλάκια είν’ και κελαηδούν πουλάκια είν’ κι ας λένε.
– Μου φαίνεται βρε Κωσταντή πως λιβανιές μυρίζεις.
– Εχτές προχτές επήγαμε κάτω στον Αϊ-Γιάννη
και θύμιασέ με ο παπάς με περισσό λιβάνι.
Και παρεμπρός που πήγανε κι άλλα πουλιά τους λένε:
– Θεέ μεγαλοδύναμε μεγάλο κρίμα κάμνεις
την Αρετή την όμορφη να σέρν’ αποθαμένος.
Ότι που κοντοκόντεψαν εις τους Αγιούς Μαρτύρους.
– Άμ’ αδερφή στο σπίτι μας να μπω να προσκυνήσω.
– Έλα να πάμε Κωσταντή κι απέ για γύρνα πίσω.
– Άμ’ Αρετή στο σπίτι μας και γω ’μ’ αποθαμένος.
Παίρνει και πα στο σπίτι ντους με μια καρδγκιά καμένη,
γλέπει την πόρτα σφαλιχτή και τα κλειδγκιά παρμένα,
και τα παραθυρόφυλλα που ’ταν αραχνιασμένα.
– Άνοιξε μάνα μ’, άνοιξε κι η Αρετή σου είμαι.
– Άμε Χάρε εις το καλό κι εγώ Αρετή δεν έχω.
Μνιαν Αρετή που ’χα Αρετή, άμε και γύρευγκέ την.
– Να και το δαχτυλίδι μου τ’ αρραβωνιαστικού μου,
οπού μ’ αρραβωνιάσανε και τα εννιά μ’ αδέρφια.
Στην πόρτα αγκαλιαστήκανε, αντάμα ξεψυχήσαν.]


1ηθέν: ήθελαν
2φρένιμος: λογικός
3συλλιβάρι: καπίστρι


Οι στίχοι συμπληρώθηκαν από το Μ. Γ. Βαγιανός, Μελί Καραπούρνων-Ερυθραίας Μικράς Ασίας, Μελί Μεγάρων 1981, σ. 64-65.

Πληροφορίες

  • Προέλευση: Μικρά Ασία
  • Τόπος: Ερυθραία, Μελί
  • Ταξινόμηση: Παραλογή
  • Ρυθμός: 4σημος
  • Θέμα: Επιστροφή νεκρού, όρκος, κατάρα, ξενιτιά, πουλιά που μιλούν
  • Διάρκεια: 05:35

Συντελεστές

  • Χορωδία: Ομάδα Γυναικών από το Μελί Μεγάρων Αττικής

Δισκογραφία

  • Παραλογές

Σχόλια

Το τραγούδι του Νεκρού αδελφού, γνωστό και σαν της Αρετής το τραγούδι, μαζί με το Γεφύρι της Άρτας είναι τα πιο αγαπητά, τα πιο βαλκανικά, σωστότερα παν-βαλκανικά, αφηγηματικά δραματικά τραγούδια. Ένας μεγεθυντικός καθρέφτης του κοινού πολιτισμού λαών που τόσες διαφορές τους χωρίζουν. Πολλές επιστημονικές συζητήσεις έχουν γίνει σχετικά με την αρχική του κοιτίδα αλλά και για τα πολυσήμαντα μυθολογικά στοιχεία και τις ιδέες που περιέχει, τη δύναμη του όρκου, του θρήνου και της κατάρας, την επιστροφή του νεκρού, τα πουλιά που μιλούν, και κυρίως τις αντιλήψεις για τον ξενιτεμό και τη ζωή στα άγνωστα ξένα, έννοια που συγχέεται με το θάνατο. Όλα είναι θέματα που αντανακλούν την κοινή μοίρα των λαών που το αγάπησαν και το τραγούδησαν. Γνωστός και σε μορφή παραμυθιού, ο μύθος του τραγουδιού έχει εμπνεύσει πολλούς έλληνες, βαλκάνιους και ευρωπαίους λογοτέχνες, επιβεβαιώνοντας την άποψη ότι αποτελεί κορυφαίο επίτευγμα της λαϊκής ποιητικής δημιουργίας. (Βλ. και το τραγούδι Του νεκρού αδελφού (Αν. Ρωμυλία)). Μιράντα Τερζοπούλου (2008)

Πληροφορίες καταγραφής

Το κατέγραψε η Δόμνα Σαμίου στο Μελί Μεγάρων Αττικής, το 1982.


Τα Τραγούδια και οι Τόποι τους

erythrea1

Η Χερσόνησος της Ερυθραίας

Περιήγηση πάνω στον χάρτη της Χερσονήσου της Ερυθραίας με οδηγό το Αρχείο Δόμνας Σαμίου.

Τραγούδια, πληροφορίες, μαρτυρίες και φωτογραφίες από τις κωμοπόλεις, τα χωριά και τους οικισμούς όπου ζούσαν Ρωμιοί έως το 1922. Πατήστε εδώ για την περιήγηση.

 

erythrea2--2

Αγία Παρασκευή, Αγρελιά, Αλάτσατα, Αμπάρσεκι, Άριτζας, Αχιρλί, Βατζίκι, Βοϊνάκι, Βουρλά, Γενιλιμάνι, Γιατζιλάρι, Γιλάνχοτζας, Γκιουβεντί, Γκιούλμπαχτσες, Γκιουνέψι, Γριλιμάνι, Εγγλεζονήσι, Ζεϊτίνελι, Ζεχτινέρι, Ζίνγκουι, Ζουμπέκι, Ινετζίκι, Καϊναμπουνάρι, Καράκοϊ, Κάτω Παναγιά, Κερμεγιαλεσί, Κερμένι, Κιζίλαγάτσι, Κιλιζμάνι, Κιοσέντερες, Κόλιτζας, Κοτζαντερές, Κουσουλάρι, Κουτσουμπαχτσές, Λίτζια, Λυθρί, Μελί, Μεντέσι, Μοναστήρι, Μουρντουβάν, Μπαλούκλαβας, Ντεμερτζιλί, Ντενιζγκιρέν, Ντενιζλί, Όρτατζας, Παμούκουκι, Πυργί, Ρεΐσντερε, Ροβιθόκαμπος, Σαζάκι, Σαΐπι, Σαλμάνι, Σαρπουντζίκι, Σεούτι, Σιβρισάρι, Σιγατζίκι, Σιράνταμι, Σκάλα Βουρλών, Τεπεπόζι, Τσεσμές, Τσικούρια, Χάσεκι και Ψηλή.

Οι πατρίδες δεν είναι «χαμένες» εφόσον υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που τις θυμούνται και τις τιμούν

Σχόλια Μελών

0 Σχόλια

Κάντε ένα σχόλιο


μέχρι 2000 χαρακτήρες
Κάντε εισαγωγή για να προσθέσετε σχόλιο

Δείτε επίσης

d21_badge
Τραγούδι
Σαράντα μαστορόπουλα
Της Άρτας το γεφύρι Σαράντα μαστορόπουλα κι εξήντα μαθητάδες, γιοφύριν εστεριώνανε στης Άρτας το ποτάμι. Όλη μερίτσα χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζό...
d27_badge
Τραγούδι
Ένας κοντός κοντούτσικος (Mελί Eρυθραίας)
Ένας κοντός, ένας κοντός κοντούτσικος, άιντες πουλί μου άιντες, ν-έχ’ όμορφη γυναίκα, ζηλεύει του, κι αμάν αμάν, ζηλεύει το...
d27_badge
Τραγούδι
Όσο ’ναι μάκρος του γιαλού
Η κόρη που τη σκοτώνουν τα αδέλφια της Όσο ’ναι μά- όσο ’ναι μάκρος του γιαλού, όσο ’ναι μάκρος του γιαλού και φάρδος του πελάγου, και φάρδος του πελάγου, τόσο π...
d20_badge
Τραγούδι
Η Βγενούλα
Μα η Βγενούλα η μικρή, η μικροπαντρεμένη, όπου καυχιόταν κι έλεγε πως Χάρος δεν την παίρνει γιατί είν’ τα σπίτια της ψηλά κ...
d27_30_badge
Τραγούδι
Η Ευγενούλα η μοσχονιά
Ο Χάρος και η λυγερή Η Ευγενούλα η μοσχονιά, η πολυαγαπημένη, εβγήκε και παινέθηκε πως χάρο δε φοβάται. Κι έχει τα σπίτια τα ψηλά και άντρα παλι...
d27_badge
Τραγούδι
Μηλίτσα που ’σαι στο γκρεμό
Φωνή απ' το μνήμα Μηλί- βάι μηλί- μηλίτσα που ’σαι στο γκρεμό, μηλίτσα που ’σαι στο γκρεμό τα μήλα φορτωμένη, τα μή- βάι τα μή- τα μήλα σου λ...
d27_badge
Τραγούδι
Μια κόρη Βρονταδούσαινα
Η κουμπάρα νύφη Μια κόρη Βρονταδούσαινα ύφαινε κι ξεφαίνε κιλαηδισμός τ’ αργαστηριού, κιλαηδισμός τ’ αργαστηριού κι ο χτύπος του χτενιού τη...
d27_badge
Τραγούδι
Μια κόρη από την Εύριπου
Η ταξιδεύτρα κόρη Μια κόρη από την Εύριπου θέλει να ταξιδέψει ερ, θέλει να κά- ερ, θέλει να κά- ερ, θέλει να κά- να κάνει πέρασμα, θέλει να ...
d14_badge
Δίσκος
Μικρασιάτικα τραγούδια
CD
d27_badge
Τραγούδι
Ο Γιάννος και η Βαγγελιώ
Ο Γιάννος και η Βαγγελιώ σ’ ένα σχολειό πηγαίναν, σ’ ένα σχολειό πηγαίναν, μάθαιν’ ο Γιάννος γράμματα κι η Βαγγελιώ τραγούδ...
d27_badge
Τραγούδι
Πέρασα καλημέρισα
Φωνή απ' το μνήμα Πέρασα καλημέρισα τέσσερα μαύρα μάτια, τέσσερα χείλια, Δάφνη μ’, κόκκινα τέσσερα χείλια κόκκινα κι δυο λιγνά κορμάκια, πέρ...
d27_badge
Δίσκος
Παραλογές
CD
d27_badge
Τραγούδι
Πραματευτής κατέβαινε
Πραματε- πραματευτής κατέβαινε πραματευτής κατέβαινε της Βουργαριάς τα μέρη. Σέρνει μου- σέρνει μουλάρια δώδεκα σέρνει μου...
d21_badge
Τραγούδι
Πραματευτής κατέβαινε
Πραματευτής κατέβαινε της Βουργαριάς τα μέρη. Σέρνει μουλάρια δώδεκα και μούλες δεκαπέντε εκεί που πάει και τραγουδάει, εκε...
d27_badge
Τραγούδι
Του νεκρού αδελφού
Το τραγούδι της Αρετής Σαν τη μάνα, βάι αμάν αμάν, σαν τη μάνα, καλή μάνα, ν-έλα γιαρένη1 μ’ έλα, και τι καλή μανούλα ν-από ’χει τους, βάι αμάν αμ...
  • Κεντρική σελίδα
  • Όροι χρήσης
  • Δομή ιστοχώρου
Ακολουθήστε μας
  • Facebook
  • YouTube
Εγγραφή στο Newsletter
Αρχή
© 2010-2014 Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου
Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Powered by TOOLIP Web Content Management Σχεδίαση και Ανάπτυξη από την EWORX S.A.