(απόσπασμα)
Δύο μεγάλες μορφές του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού, η Δόμνα Σαμίου και ο Χρόνης Αηδονίδης, ανταμώνουν απόψε και αύριο το βράδυ στις 8.30 στο Ηρώδειο. Μαζί τους ο Χρήστος Σίκκης που εξακολουθεί να κρατάει τα σκήπτρα στο παραδοσιακό κυπριακό τραγούδι, ενώ εκπληκτικοί σολίστες στο κλαρίνο, ο Πέτρος Λούκας Χαλκιάς και ο Νίκος Φιλιππίδης και στην ποντιακή λύρα ο Μιχάλης Καλιοντζίδης υπόσχονται μια μαγική βραδιά για τους φίλους του δημοτικού τραγουδιού, σε ένα χώρο ιερό...
Αφορμή για τη συνομιλία μας με τους δύο κορυφαίους ερμηνευτές του ελληνικού παραδοσιακού τραγουδιού, τον Χρόνη Αηδονίδη και τη Δόμνα Σαμίου, είναι η σημερινή συναυλία «Μουσική από τις άκρες του Ελληνισμού» που οργανώνει ο EOT και επιμελείται ο Λάμπρος Λιάβας.
Η σύγκριση αυτών των δύο στυλοβατών του δημοτικού τραγουδιού είναι αναπόφευκτη και αφήνει άναυδο το συνομιλητή από τις τόσο σημαντικές ομοιότητες. Και πρώτα από όλα αυτή η κοινή αγάπη, που καταλήγει να είναι λατρεία, αφοσίωση και σκοπός ζωής, τη διατήρηση και διάδοση της βυζαντινής και της δημοτικής μουσικής. Της ίδιας μουσικής, που η κ. Σαμίου χαρακτηρίζει ως το «μεγαλύτερο έρωτα της ζωής της, που δεν την πρόδωσε ποτέ...»
Ιερέας ο πατέρας του Χρόνη Αηδονίδη, επίδοξος ψάλτης ο πατέρας της Δόμνας Σαμίου, με τους αμανέδες, το παράπονο και τους καημούς της Ανατολής μεγάλωσαν και οι δύο και ύστερα μαθήτευσαν κοντά στον Σίμωνα Καρρά. Ο τελευταίος με τη σειρά του μπορεί να περηφανεύεται για την αξιοσύνη των μαθητών του.
Μιλώντας στην «Ε» ο Χρόνης Αηδονίδης παραδέχεται πως «η εποχή που ο κόσμος επικοινωνούσε μόνο με το δημοτικό τραγούδι πέρασε ανεπιστρεπτί, γιατί έχουν διαφοροποιηθεί οι κοινωνικές συνθήκες. Με τη σημερινή συναυλία επιχειρούμε μία αναμνηστική διαδρομή. Αν σκεφτεί κάποιος όμως ότι σε κάθε γλέντι στο τέλος το γυρίζουν στο τσάμικο, είναι σημαντικό που παραμένει ακόμη ζωντανό. Με τη σημερινή εκδήλωση απευθυνόμαστε στις άκρες του Ελληνισμού, στην Ανατολική Θράκη, τη Μικρά Ασία, τη Βόρεια Ήπειρο και την Κύπρο και θα παρουσιάσουμε τραγούδια, χορούς και φορεσιές από όλες τις περιοχές της Ελλάδας, την Κρήτη, τον Πόντο, τη Μυτιλήνη, την Κύπρο...»
«Είναι ευχάριστο το γεγονός ότι σήμερα θα ακουστεί η παραδοσιακή μουσική και θα παρουσιαστούν ελληνικοί χοροί στο Ηρώδειο, όπως στο παρελθόν προβλήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής», υπογραμμίζει η Δόμνα Σαμίου. «Είναι άδικο να παρουσιάζεται η ελληνική παραδοσιακή μουσική ως ο «φτωχός συγγενής», τη στιγμή που έχει σε παραπάνω από τη μισή Ελλάδα φίλους. Το δημοτικό τραγούδι δεν μπορούμε να το αγνοούμε και να το περιφρονούμε. Ο κόσμος αγανακτεί και έχει ανάγκη τα συγκεκριμένα ακούσματα, αλλά οι δισκογραφικές εταιρείες δεν τα προβάλλουν. Δεν έχω την απαίτηση να ακούγεται παντού η ελληνική παραδοσιακή μουσική, αλλά σίγουρα μπορούμε να πάρουμε αρκετά διδάγματα από αυτήν...»
«Παλιότερα θυμάται ο Χρόνης Αηδονίδης ο κόσμος στις μικρές κοινωνίες επικοινωνούσε στα γλέντια, στους γάμους, στα πανηγύρια. Δεν υπήρχαν τότε κέντρα διασκέδασης. Σήμερα αυτή η ανάγκη επικοινωνίας ωθεί τους ανθρώπους να δημιουργήσουν τους πολιτιστικούς συλλόγους για να συναντιούνται, να βλέπονται και να μη χάσουν την επαφή. Υπάρχει εξέλιξη στη γλώσσα και αλλαγή στις συνήθειές μας. Αναπόφευκτα ακολουθούμε το ρεύμα της εποχής και προσπαθούμε να αναβιώνουμε και να συντηρούμε το δημοτικό τραγούδι. Στη Θράκη πάντως, το σημαντικό είναι ότι μπορείς να συναντήσεις από χωριό σε χωριό, διαφορετικά τραγούδια, ενδυμασίες κ.ά.».
«Σήμερα στο ραδιόφωνο θα ακούσεις παντού αμερικανική μουσική, γεγονός που συνιστά και την πρώτη αλλοίωση. Στα ελληνικά δημοτικά τραγούδια όμως, ακόμη και σε εκείνα της ξενιτιάς, ο στίχος είναι πολύ δυνατός, δεν υπάρχει πεσιμισμός», τονίζει η Δόμνα Σαμίου, που αρέσκεται στα ακούσματα όλων των παραδοσιακών τραγουδιών της Ελλάδας, αλλά έχει ιδιαίτερη αδυναμία λόγω καταγωγής στα μικρασιατικά, στα θρακιώτικα και στα αργά μακεδονικά.
[...]
