- Η ζωή της
- Το έργο της
-
Ο Σύλλογος
- Ο Σύλλογος
- Περιεχόμενα
-
Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
6 & 7 Απριλίου 2024, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων
6 & 7 Απριλίου 2024, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων
- Η Xορωδία
- Επικοινωνία
- Ενημέρωση
Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Δημοσιεύματα και συνεντεύξεις Η ιστορία μιας ηχογράφησης: Τα Κάλαντα
Η ιστορία μιας ηχογράφησης: Τα Κάλαντα
«Θεέ μου αξίωσέ με να κάνω τα κάλαντα δίσκο»
Άρθρο, Θανάσης Παπακώστας, Περιοδικό, Μουσικοί Ορίζοντες, 2001
Κείμενο
(απόσπασμα άρθρου)
Το 1974, με την επιμέλεια της Δόμνας Σαμίου, κυκλοφόρησε ο δίσκος Ελληνικά Κάλαντα. Είναι ο πρώτος δίσκος που περιείχε αγύρτικα τραγούδια από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Περιλαμβάνονται αγερμοί που τραγουδιούνται τη διάρκεια των μεγάλων θρησκευτικών γιορτών του Δωδεκαημέρου και του Πάσχα. Τα κάλαντα Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς, Φώτων και του Λαζάρου που υπάρχουν στον δίσκο, προέρχονται από την Αστυπάλαια, την Θράκη, την Κρήτη, τους Φούρνους Ικαρίας, τη Νάξο, την Πάτμο, τη Σκύρο, τη Λευκάδα, την Ήπειρο, τη Μάνη και τη Στερεά.
Για τον τρόπο με τον οποίο έγινε η επιλογή των περιοχών απ' οπου προέρχονται τα κάλαντα, η Σαμίου λεει: «Τότε δούλευα στο Ε.Ι.Ρ. κάνοντας εκπομπές για την δημοτική μουσική. Έπαιρνα το μαγνητόφωνο μου και πήγαινα σε διάφορα μέρη της Ελλάδας για να ηχογραφήσω τα τοπικά τραγούδια. Μ' αυτό τον τρόπο είχα μαζέψει και κάλαντα από διάφορες περιοχές. Έτσι για την δημιουργία του δίσκου, βασίστηκα στο ηχητικό υλικό που είχα καταγεγραμμένο μέχρι εκείνη την στιγμή και στο οποίο δεν υπήρχαν κάλαντα από τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία. Η σκέψη να κάνω τον δίσκο, ολοκληρώθηκε όταν βρέθηκα στο βιβλιοπωλείο του «Πάλλη», ψάχνοντας να αγοράσω μια κάρτα για τα Χριστούγεννα. Σε μια από αυτές τις κάρτες, υπήρχε ο πίνακας «Τα Κάλαντα» του Νικηφόρου Λύτρα. Τα παιδάκια που απεικονίζονται «Να τα λένε», είναι ντυμένα με παραδοσιακές φορεσιές που προέρχονταν από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας, όπως και τα κάλαντα που είχα μαζεμένα. Τόσο πολύ μου άρεσε ο πίνακας που είπα στον εαυτό μου, «Θεέ μου, αξίωσε με να κάνω τα κάλαντα δίσκο και να βάλω αυτόν τον πίνακα στο εξώφυλλο». Θέλοντας λοιπόν να φωτογραφήσω το έργο για το εξώφυλλο, πήγα στην Πινακοθήκη όπου βρισκόταν και ζήτησα από το διευθυντή της, τον κύριο Παπαστάμο, να μου δώσει την άδεια. Αυτός με παρέπεμψε στην οικογένεια Σερπιέρη, η οποία έπρεπε να δώσει την έγκριση της αφού σ' αυτήν ανήκε ο πίνακας. Η άδεια δόθηκε και έτσι ευτύχησα να έχω αυτό το υπέροχο έργο για εξώφυλλο στο δίσκο».
Η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο της Columbia και χρησιμοποιήθηκαν μουσικοί και χορωδοί που κατάγονταν από τον τόπο προέλευσης των καλάντων. Οι ορχήστρες είναι παραδοσικές και διατηρούν αναλλοίωτα διαφορετικά τοπικά ηχοχρώματα. Οι Κρητικοί τραγουδούν τα κάλαντα με λύρα και λαούτο ενώ οι Θρακιώτες με γκάιντα και νταούλι. Η Δόμνα Σαμίου αναφέρει για κάποια από τα κάλαντα που υπάρχουν στο δίσκο: «Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος που ταυτίζεται η Παναγία με μια απλή γυναίκα στα κάλαντα της Θράκης. Ακριβώς, όπως λέει ο λαός, ότι ξελεφτερώνονται οι έγκυες όταν γεννήσουν, έτσι το αναφέρει και για την Παναγία. Επίσης τα κάλαντα των Φώτων από την Πάτμο, μου το έμαθε ο καθηγητής θεολογίας Ζήσημος Βιρβίλης, ενώ το μουσικό μέρος των «Αη-Βασιλιάτικων» καλάντων από τους Φούρνους Ικαρίας, το πήρε ο Διονύσης Σαββόπουλος και το χρησιμοποίησε στον δίσκο του Ο Αριστοφάνης που γύρισε από τα θυμαράκια».
Η ιστορία μιας ηχογράφησης: Τα Κάλαντα
Θανάσης Παπακώστας , Περιοδικό , Μουσικοί Ορίζοντες , 2001