• Αυξήστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Μειώστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Ελληνικά
  • English

Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου

Μενού
  • Η ζωή της
    • Η ζωή της
    • Περιεχόμενα
      • Η ζωή της
      • Βιογραφία
      • Μια ζωή σαν παραμύθι
      • Είπαν για τη Δόμνα και το έργο της
    • richmenu_01
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Άστεγη στα Δεκεμβριανά
      richmenu
      richmenu_02
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Κοντά στον Σίμωνα Καρά
      richmenu
      richmenu_03
      Σωκράτης Σινόπουλος
      Σχέση μαθητείας και αλληλοσεβασμός
      richmenu
  • Το έργο της
    • Το έργο της
    • Περιεχόμενα
      • Το έργο της
      • Δισκογραφία
      • Κατάλογος τραγουδιών
      • Συναυλίες
      • To «Μουσικό Οδοιπορικό»
      • Δημοσιεύματα και συνεντεύξεις
      • Συνεργάτες
      • Το αρχείο της Δόμνας Σαμίου
      • Μουσικές επιλογές
    • richmenu_kalanta
      Μουσικές Επιλογές
      Κάλαντα για μικρούς και μεγάλους
      richmenu
      richmenu_ton_akriton--3
      Νέα Έκδοση
      Των Ακριτών και των Αντρειωμένων
      richmenu
      richmenu_nikos_papavramidis
      Συνεργάτες
      Νίκος Παπαβραμίδης
      richmenu
      pa623_main_nikos_stefanidis--2
      Συνεργάτες
      Νίκος Στεφανίδης (1890-1983)
      richmenu
  • Ο Σύλλογος
    • Ο Σύλλογος
    • Περιεχόμενα
      • Ο Σύλλογος
      • Ποιοί είμαστε
      • Δραστηριότητες
      • Εκδόσεις του Συλλόγου
      • Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
        • Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
        • 1η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
        • 2η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
        • 3η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
      • Χορηγοί και Δωρητές
      • Σχετικοί σύνδεσμοι
    • t3_press_1x1
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      16 & 17 Οκτωβρίου 2021 - Θόλος ΚΠΙΣΝ
      association_richmenu_el_v3
      Δραστηριότητες
      Το αρχείο της Δόμνας Σαμίου
      richmenu richmenu
      richmenu_trian2
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      28 & 29 Σεπτεμβρίου 2019 - Ξέφωτο ΚΠΙΣΝ
      richmenu
      trian_main_v1--2
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      21 & 22 Οκτωβρίου 2017 MMA
      richmenu
  • Η Xορωδία
    • Η Xορωδία
    • Περιεχόμενα
      • Η Xορωδία
      • Τα μαθήματα
      • Οι δάσκαλοι
      • Τα νέα μας
      • Εγγραφή στα μαθήματα
    • richmenu_choir1
      Η χορωδία
      Έξι κάλαντα από το αρχείο της Δόμνας
      richmenu
      richmenu_choir3
      Η χορωδία
      Η ιστορία της
      richmenu
      richmenu_choir4
      Οι δάσκαλοι
      Κατερίνα Παπαδοπούλου
  • Επικοινωνία
  • Ενημέρωση
    • Ενημέρωση
    • Τα νέα του ΚΣΔΜ Δόμνα Σαμίου
    • Τα νέα της Χορωδίας
Είσοδος Εμφάνιση/Απόκρυψη Φόρμας Αναζήτησης

Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Δημοσιεύματα και συνεντεύξεις Η Καρπαθιακή μουσική στην δισκογραφία της Δόμνας Σαμίου

  • Διάδοση στο Facebook
  • Διάδοση στο Twitter
  • Διάδοση στο Google
  • Αποστολή με Email

Η Καρπαθιακή μουσική στην δισκογραφία της Δόμνας Σαμίου

Βενετία Μ. Σκευοφύλακα, Εφημερίδα, Ομόνοια Καρπάθου, 2015

Κείμενο

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Καρπάθου "Ομόνοια", τεύχος Απρίλιος-Μάιος-Ιούνιος 2015.


Η παραδοσιακή μουσική της Καρπάθου στους δίσκους που εξέδωσε η αείμνηστη Δόμνα, η οποία δεν επισκέφθηκε ποτέ το νησί μας, εκπροσωπείται με την παρουσία γνωστών μουσικών από την Όλυμπο. Στον διπλό ψηφιακό δίσκο «Της Κυρά Θάλασσας», που εξέδωσε ο Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου το 2002 με χορηγό τον φιλότεχνο και φίλο της Ολύμπου εφοπλιστή Γιάννη Λύρα -που έχει πει πως η αρχετυπική φωνή της Δόμνας Σαμίου ήταν για εκείνον η Ελλάδα, συμμετέχουν οι: Μιχάλης Ζωγραφίδης (τραγούδι - λύρα), Νίκος Νικολάου (λύρα), Αντώνης Ζωγραφίδης (τσαμπούνα), Γιάννης Τσαμπανάκης (τσαμπούνα-λαούτο), Κώστας Αντιμισιάρης (τραγούδι), Γιώργος Πρωτόπαπας (λαούτο), Γιώργος Ζωγραφίδης (λαούτο).

Σ’ έναν άλλον διπλό ψηφιακό δίσκο που εκδόθηκε με την ευγενική χορηγία του ΟΠΑΠ το 2006 με τίτλο Της Φύσης και του έρωτα, τραγούδησε ο Κώστας Αντιμισιάρης, κι έπαιξαν: λύρα ο Νίκος Νικολάου, τσαμπούνα, λαούτο ο Γιάννης Τσαμπανάκης και λαούτο ο Κώστας Πρωτόπαπας.

Ο πρώτος όμως Καρπάθιος που συνδέθηκε φιλικά με την Δόμνα Σαμίου, τον οποίο ηχογράφησε την δεκαετία του 1960 και συμπεριέλαβε σε δίσκους βινυλίου και ψηφιακούς που κυκλοφόρησαν από την δεκαετία του 1970 κι έπειτα, είναι ο Μανώλης Φιλιππάκης.

Η Δόμνα Σαμίου και ο Μανώλης Φιλιππάκης

Ο Μανώλης Νικολάου Φιλιππάκης (1943) από την Όλυμπο Καρπάθου, σπούδασε στην Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα (1965-69). Ο Αμερικανός συγγραφέας κι ερευνητής Κέβιν Άντριους (1924-1989) που διέμενε μόνιμα στην πατρίδα μας από το 1956, επισκέφθηκε την Όλυμπο και γνωρίσθηκε με τους γονείς του Μανώλη Φιλιππάκη. Μέσω αυτού ήρθε ο Μανώλης σε επαφή με τον δάσκαλο Σίμωνα Καρά και γνωρίστηκε με την Δόμνα Σαμίου, η οποία ηχογράφησε τέσσερα καρπάθικα τραγούδια με τον ίδιο ως τραγουδιστή και λυριστή. Έχουν εκδοθεί (σε βινύλιο και ψηφιακή μορφή) τρεις δίσκοι της Δόμνας που περιλαμβάνουν τα τραγούδια αυτά: Στης πικροδάφνης τον ανθό (1976/2008) -Τραγούδια της ξενιτειάς (1989/1992) - Τα Αποκριάτικα (1994/1994), και μένει ένας ανέκδοτος: Των ακριτών και των ανδρειωμένων. Επίσης, ο μουσικός Μανώλης Φιλιππάκης αποτύπωσε την τέχνη του τραγουδώντας και παίζοντας λύρα στην κασέτα «Κάρπαθος» με τον Γιάννη Διακομιχάλη στο λαούτο, υπό την επίβλεψη της Δόμνας, και τραγούδησε στον ψηφιακό δίσκο της Αδελφότητας Ολυμπιτών Πειραιά «Το Πανύρι τ' Αή Αννίου του Βρουκουντίτη» (2005).

Όσον αφορά στον δίσκο Τραγούδια της ξενιτειάς, παραγωγή της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε. για τους πρόσφυγες, αναφέρει ο Μανώλης: «Ήμουν στη Μυτιλήνη, η γυναίκα μου Renée Hirschson, ουκρανο-εβραϊκής καταγωγής, ήταν καθηγήτρια (ανθρωπολόγος) και ήταν εκεί ο επιτετραμμένος των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες. Γνώρισε τη γυναίκα μου, είχα λύρα εγώ κι έπαιζα εκεί. Είπε αυτός: «θέλω να βγάλω ένα δίσκο για τη ξενιτειά». Πήραμε τη Δόμνα να τον κάνουμε, αυτό κι έγινε. Εκεί παίζω, στο εσώφυλλο είναι η Θετεκούλα του Μωραΐτη (σ.σ. Νταργάκη), σε φωτογραφία του Κωνσταντίνου Μάνου, ήμασταν και μ' αυτόν φίλοι. Μετά γράψαμε τα αποκριάτικα, πήγα στο Κολωνάκι όπου ήταν η Κορομηλά, σα πολιτιστικό κέντρο έχει αυτό το χώρο».

Ο Μανώλης Φιλιππάκης έχοντας αγιογραφήσει το Ιερό Βήμα στην Μητρόπολη Απερίου, τους Αγίους Αποστόλους στα Πηγάδια, δύο εκκλησίες στο Σπόα, την Μητρόπολη Κεφαλλονιάς και εκκλησίες στην Ρόδο, σε ηλικία 35 ετών αποφασίζει να σπουδάσει Αρχιτεκτονική στην Οξφόρδη. Η Δόμνα επισκέφθηκε το Λονδίνο το 1980 δίνοντας συναυλίες στο Queen Elizabeth Hall στο πλαίσιο του Αγγλικού Φεστιβάλ Bach και τον κάλεσε να λάβει μέρος. Συμμετείχε επίσης σε συναυλίες μαζί της στην Γαλλία το 1982 και στην Αθήνα το 1990. Έκτοτε τον καλούσε, αλλά δυσκολευόταν να πάει, γιατί είχε πολλή δουλειά ως αρχιτέκτονας. Έμειναν όμως καλοί φίλοι και την έβλεπε όποτε επισκεπτόταν την Αθήνα.

Στην ιστοσελίδα της Δόμνας Σαμίου, αναφέρεται σχετικά: «έχουμε τραγούδια Ακριτικά που είναι τα πιο παλιά δημοτικά τραγούδια, δηλαδή τραγούδια του ακριτικού κύκλου, του 900, του 1000, του 1100 μ.Χ. και ακόμα τα τραγούδια αυτά υπάρχουν στο στόμα του ελληνικού λαού. Ας πούμε, υπάρχει ένα τραγούδι που το έχει και 0 Νικόλαος Πολίτης στις συλλογές του, από την Κάρπαθο, που μου το τραγούδησε ο Μανώλης ο Φιλιππάκης, ένα νέο παιδί, φίλος μου, το Άρκοντες τρων και πίνουσι και μιλάει για τον στρατηγό τον Ανδρόνικο του Βυζαντίου».

Η Παράδοση σήμερα

Για τον Μ. Φιλιππάκη η Παράδοση τι να είναι σήμερα, που έχουν αλλάξει όλα στη κοινωνία;

«Υπάρχει μια μαντινάδα που αναφέρεται στο πανηγύρι του Αη-Γιάννη της Βρουκούντας:

Άγιε απού κατοικείς εις το περιθαλλάτσι
κι ανάβου τα καντήλια σου όσες υπά στ' αλάτσι.»

Σχολιάζει γ’ αυτήν ο Μανώλης Φιλιππάκης: «Η μαντινάδα αυτή μεταφέρει ένα συνειρμό εικόνων, πράξεων και εθίμων που λαμβάνουν μέρος στην περιοχή της Αυλώνας με τις αγροτικές δραστηριότητες του καλοκαιριού. Το Σαββατοκύριακο κάθε νοικοκυρά θα πήγαινε στην Βρουκούντα, στην αλυκή, να μαζέψει το αλάτι για την χρονιά. Εάν κατοικείς στην Αθήνα ή την Ρόδο, η συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν υπάρχει πια, άρα πώς θα πει ένας νέος τραγουδιστής την παραπάνω μαντινάδα: Απλώς δεν είναι κοινωνός μιας τέτοιας δραστηριότητας».

Και ολοκληρώνει τον συλλογισμό του ο αρχιτέκτονας, ζωγράφος, οργανοποιός και λυριστής: «Πολλές από τις εμπειρίες μου ανήκουν οε ένα παρελθόντα χρόνο στον οποίο έχω ζήσει, και δεν είναι πάντα εύκολο κάποιος που έχει ζήσει αλλού να την καταλάβει. Η άλλη πήγαινε να μαζέψει το αλάτι της, τα παρατούσε, άναβε τα καντήλια, κι ερχότανε. Η θεματολογία σήμερα είναι διαφορετική, γιατί η δομή του τύπου της ζωής που έλεγαν τις μαντινάδες παλιά, έχει σπάσει σήμερα, γι' αυτό πρέπει να προσαρμοστεί. Η μουσική επίσης, όταν είσαι σ' ένα κλειστό χώρο, είναι όπως η γλώσσα. Όπως δουλεύει η θάλασσα ένα κοχύλι, ένα πετραδάκι και το λειαίνει, έτσι και η φόρμα της μουσικής μελωδίας. Το μουσικό ιδίωμα που ακούει ο άλλος το χρωματίζει λίγο πιο πέρα και φτάνει σε μια έξαρση, σε μια τελειότητα αυτής της μορφής. Αυτό για να γίνει πρέπει να 'χεις περίγυρο κοινωνικό. Αυτό όμως είναι σπασμένο, είμαι 'γώ στην Αμερική, κι ο άλλος στον Πειραιά. Μόνο αν έχεις εμπειρίες παλιές μπορείς να καταλάβεις τι σημαίνει το κάθε τι. Τι θα πει ο άλλος στη Ρόδο που κάνει το σερβιτόρο στους τουρίστες και πάει στο πανηγύρι της Βρουκούντας: Δεν μπορεί να είναι αγκυλωμένη η παράδοση ο' ένα τέτοιο πλαίσιο, διαφοροποιείται.

Υπάρχουν πολλοί που πάνε στην Όλυμπο και παίζουν όργανα, οι οποίοι μιμούνται ακουστικά το μουσικό της ηχόχρωμα και πολλές φορές προσπαθούν να μιμηθούν και την Ολυμπίτικη προφορά. Κοινώς ολυμπιτίζουν, το οποίο, βέβαια, για τον ντόπιο ακούγεται παράταιρο και παράφωνο».

Βενετία Μ. Σκευοφύλακα
 

Δείτε επίσης

d21_badge
Τραγούδι
Άρκοντες τρων και πίνουσι
Ο Ανδρόνικος κι ο μαύρος του Άρκοντες τρων και πίνουσι σε μαρμαρένην τάβλαν, σε μαρμαρένην, σ’ αργυρήν και σε μαλαματένην, κι ούλοι τρώσι και πίνουσι κι...
d32_badge--3
Τραγούδι
Άρκοντες τρων και πίνουσι
Ο Ανδρόνικος κι ο μαύρος του Άρχοντες τρων και πίνουσι σε μαρμαρέ- σε μαρμαρένιαν τάβλα, σε μαρμαρέ- σε μαρμαρένιαν κι αργυρήν και σε μαλα- και σε μαλαμ...
pa731_badge_trampanakis
Συνεργάτης
Γιάννης Τσαμπανάκης
Μουσικός Γεννήθηκε στην Όλυμπο της Καρπάθου το 1955. Από την ηλικία των 13 ετών άρχισε να ασχολείται με την τσαμπούνα, στην οποία είνα...
pa730_badge_giorgos_protopapas
Συνεργάτης
Γιώργος Πρωτόπαπας
Μουσικός Γεννήθηκε στην Όλυμπο της Καρπάθου το 1946. Στο χωριό του ασχολήθηκε με την κατεργασία δερμάτων και την κατασκευή των τοπικών...
d23_badge
Τραγούδι
Μια κόρη από την Αμοργό
Μια κόρη από την Αμοργό, γατάνι, γατανάκι μου να ταξι(δ)έψει θέλει, γατάνι μου πλεμένο. Να ταξι(δ)έψει δε μπορεί, να λάμνει...
d23_badge
Τραγούδι
Ναυτόπουλο ψυχομαχεί
Φωνές και κλάματα άκουσα στης Κύπρου το μπογάζι1 θαρρώ βουβάλια σφάζουσι, θαρρώ θεριά μερώνου(ν), θαρρώ κι οι Τούρκοι επαίξ...
d32_badge--3
Τραγούδι
Ο Ανδρόνικος και η ρήγισσα
Ανδρόνικος ο ξακουστός, ο πλουσιανεθρεμμένος, στις έξ' εμπαίνει, στις έξ' εμπαίνει στο σκολειό, στις έξ' εμπαίνει στο σκολε...
dvd2_badge
Τραγούδι
Ο Γιάνναρος επόθανε
Ο Γιάνναρος ε, μπουμ, μπουμ, μπουμ, ο Γιάνναρος επόθανε, ο Γιάνναρος επόθανε κι άφησε διαθήκη του διαβόλ’ ο γιος κι άφησε ...
d18_badge
Τραγούδι
Ο Γιάνναρος επόθανε
Ο Γιάνναρος ε, μπουμ, μπουμ, μπουμ, ο Γιάνναρος επόθανε, ο Γιάνναρος επόθανε κι άφησε διαθήκη του διαβόλ’ ο γιος κι άφησε ...
d32_badge--3
Τραγούδι
Ο Καλομοίρης και ο Σαρακηνός
Tου Αρμούρη Του Καλομοίρ' ο κα- τον Καλομοίρ' ο καλογιός, του Καλομοίρ' ο καλογιός τη νύχταν εεννήθη, ε, τη νύχτα πρι τον πε-, τη νύχτα...
d24_badge
Τραγούδι
Ο σταυραετός κι η πέρδικα
Σταυραετός συχνοπερνά ’πού τα σκινομματούρια1 π’ αποσκαλίτζ’ η πέρδικα και χωματοκυλιέται λυπητερά τής τραουεί και θλιερά σ...
d10_badge
Τραγούδι
Ποιος ήτο που τραούησε
Ποιος ήτο που τραούησε εχτές βραδίς στην βίγλα κι όλα τα δέντρη εμάρανε κι όλα ξερίζωσέ τα και ράισε τη φυλακή, ίριξε και τ...
d34_badge
Τραγούδι
Τίνος είν' η κούπα
Τίνος είν’ η κούπα η μονομπασιά του καπετάν Νικόλα, του μπέη, του πασά. Πιε την γιε μου, πιε την και ξαναγεμισέ την να βρε...
d24_badge
Τραγούδι
Το παράπονο της μηλιάς
Στου Κωσταντίνου τις αυλές Στου Κωσταντίνου τις αυλές πηάιν εξετρέχει συνάφορμα1 του πηαδιού περβόλιν εφυτέψα έχει μηλιές και κυωνιές, δάφνες και κυπα...
  • Κεντρική σελίδα
  • Όροι χρήσης
  • Επικοινωνία
  • Δομή ιστοχώρου
Ακολουθήστε μας
  • Facebook
  • YouTube
Εγγραφή στο Newsletter
Αρχή
© 2010-2014 Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου
Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Powered by TOOLIP Web Content Management Σχεδίαση και Ανάπτυξη από την EWORX S.A.