Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου

Τα παραδοσιακά τραγούδια και οι σκοποί που ακολουθούν το «τυπικό» της Μεγάλης Εβδομάδας χάνονται στα βάθη των αιώνων. Χωρίς να μπορούν να ονομαστούν εκκλησιαστικά τραγούδια, εν τούτοις διαφοροποιούνται από ανάλογα τραγούδια άλλων χρονικών περιόδων εφόσον το ύφος και η θεματολογία τους τα κάνει να ξεχωρίζουν. Η Δόμνα Σαμίου μιλώντας στο «Βήμα» γι' αυτό το τμήμα της μουσικής στην ελληνική παράδοση υπογραμμίζει ότι στα κομμάτια και στους σκοπούς των ημερών του Πάσχα εντοπίζεται θλίψη αλλά και σεβασμός από τον λαό προς τα Άγια Πάθη του Κυρίου.

«Αν και δεν είμαι λαογράφος αλλά τραγουδίστρια» λέει η Δόμνα Σαμίου «εν τούτοις η λαϊκή παράδοση του τόπου μας έχει να επιδείξει δείγματα μουσικής γραφής στα οποία κυριαρχούν ο σεβασμός και η κατάνυξη. Ένα μεγάλο και σημαντικό μέρος κατόρθωσα να το ηχογραφήσω πριν από τέσσερα χρόνια στο άλμπουμ Τα Πασχαλιάτικα. Μέσα από την έκδοση του συγκεκριμένου CD η λαϊκή παράδοση καταγράφεται σε δύο διαφορετικές κατηγορίες, τα «Τελετουργικά» και τα «Χορευτικά». Πρόκειται για τραγούδια που «έρχονται« από όλη την Ελλάδα, τα οποία ερμηνεύονταν στα χωριά και στις πόλεις από το βράδυ της Καθαρής Δευτέρας, συνεχίζονταν όλη τη Σαρακοστή, για να καταλήξουν στην Εβδομάδα των Παθών. Δεν υπάρχει κάποια απαγόρευση όσον αφορά τα χαρούμενα τραγούδια. Στη Μύκονο π.χ. ένα από τα κομμάτια που τραγουδούσαν οι γυναίκες ήταν αυτό της Ευγενούλας. Μέσα από τους στίχους ανακαλύπτουμε ότι το πρόσωπο του τραγουδιού οδηγείται στον θάνατο ύστερα από ένα τσίμπημα που ένιωσε στο στήθος. Ενδεχομένως εδώ να περιγράφεται η επάρατη νόσος έτσι όπως την αντιλαμβανόταν ο απλός λαός. Ένα άλλο θέμα που απασχολεί τον λαό είναι η ανάσταση των νεκρών. Στον παραδοσιακό Ζαφείρη οι στίχοι κάνουν λόγο για κάποιον που ανασταίνεται με τη βοήθεια των συγχωριανών του». Η Δόμνα Σαμίου κάνει επίσης λόγο για τα Κάλαντα του Λαζάρου, που σε πολλές περιοχές της Ελλάδας «τα τραγουδούσαν ως και πριν από μερικά χρόνια». «Σήμερα δεν γνωρίζω αν συνεχίζεται η παράδοση που θέλει τους τοπικούς τραγουδιστές να ερμηνεύουν το Σήκω, Λάζαρε, και μην κοιμάσαι. Στην Κοζάνη ήξερα ότι μέχρι πρότινος τα Κάλαντα αυτά τα ερμήνευαν οι Λαζαρίνες, που δεν ήταν παρά οι γυναίκες και τα κοριτσάκια της πόλης».

Τονίζει τη σημασία που έχει η Παναγία στη λαϊκή μουσική παράδοση της Εβδομάδας των Παθών επισημαίνοντας: «Τη Μεγάλη Εβδομάδα στην Κάρπαθο και στην Κύπρο, π.χ., αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η Παναγία είναι παρούσα. Το μοιρολόι της Παναγίας έχει ως θέμα του την αναζήτηση από τη Μητέρα του Θεανθρώπου του γιου της. Το τραγούδι αυτό στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας το τραγουδούν οι γυναίκες είτε το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης ως το πρωί, όταν έχει φύγει όλος ο κόσμος από την εκκλησία, είτε το επόμενο βράδυ, της Μεγάλης Παρασκευής, μετά την περιφορά του Επιταφίου».

Η συστηματική καταγραφή της δημοτικής παράδοσης αλλά και η μαθητεία της δίπλα στον δάσκαλό της Σίμωνα Καρρά οδήγησαν τη Δόμνα Σαμίου στην ηχογράφηση του πρόσφατου άλμπουμ της Η Ακολουθία του Νυμφίου. Όρθρος Μεγάλης Τετάρτης (Το τροπάριο της Κασσιανής). «Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ένα άλμπουμ παραδοσιακής μουσικής αλλά με τη βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική» λέει. «Ύστερα από σχεδόν 50 χρόνια άκουσα στην Καπνικαρέα από τον Γιώργο Ρεμούνδο –μαθητής και αυτός του Σίμωνα Καρρά– το τροπάριο ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που μας το είχε μάθει ο δάσκαλος. Η μελοποίηση είναι του Πέτρου Λαμπαδαρίου, της Μεγάλης Εκκλησίας, του Πελοποννησίου (18ος αιώνας). Τέλος, συμμετέχει και ο βυζαντινός χορός, οι «Καλοφωνάρηδες», δημιούργημα του Γιώργου Ρεμούνδου».