• Αυξήστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Μειώστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Ελληνικά
  • English

Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου

Μενού
  • Η ζωή της
    • Η ζωή της
    • Περιεχόμενα
      • Η ζωή της
      • Βιογραφία
      • Μια ζωή σαν παραμύθι
      • Είπαν για τη Δόμνα και το έργο της
    • richmenu_01
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Άστεγη στα Δεκεμβριανά
      richmenu
      richmenu_02
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Κοντά στον Σίμωνα Καρά
      richmenu
      richmenu_03
      Σωκράτης Σινόπουλος
      Σχέση μαθητείας και αλληλοσεβασμός
      richmenu
  • Το έργο της
    • Το έργο της
    • Περιεχόμενα
      • Το έργο της
      • Δισκογραφία
      • Κατάλογος τραγουδιών
      • Συναυλίες
      • To «Μουσικό Οδοιπορικό»
      • Δημοσιεύματα και συνεντεύξεις
      • Συνεργάτες
      • Το αρχείο της Δόμνας Σαμίου
      • Μουσικές επιλογές
    • richmenu_kalanta
      Μουσικές Επιλογές
      Κάλαντα για μικρούς και μεγάλους
      richmenu
      richmenu_ton_akriton--3
      Νέα Έκδοση
      Των Ακριτών και των Αντρειωμένων
      richmenu
      richmenu_nikos_papavramidis
      Συνεργάτες
      Νίκος Παπαβραμίδης
      richmenu
      pa623_main_nikos_stefanidis--2
      Συνεργάτες
      Νίκος Στεφανίδης (1890-1983)
      richmenu
  • Ο Σύλλογος
    • Ο Σύλλογος
    • Περιεχόμενα
      • Ο Σύλλογος
      • Ποιοί είμαστε
      • Δραστηριότητες
      • Εκδόσεις του Συλλόγου
      • Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
        • Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
        • 1η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
        • 2η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
        • 3η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
      • Χορηγοί και Δωρητές
      • Σχετικοί σύνδεσμοι
    • t3_press_1x1
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      16 & 17 Οκτωβρίου 2021 - Θόλος ΚΠΙΣΝ
      association_richmenu_el_v3
      Δραστηριότητες
      Το αρχείο της Δόμνας Σαμίου
      richmenu richmenu
      richmenu_trian2
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      28 & 29 Σεπτεμβρίου 2019 - Ξέφωτο ΚΠΙΣΝ
      richmenu
      trian_main_v1--2
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      21 & 22 Οκτωβρίου 2017 MMA
      richmenu
  • Η Xορωδία
    • Η Xορωδία
    • Περιεχόμενα
      • Η Xορωδία
      • Τα μαθήματα
      • Οι δάσκαλοι
      • Τα νέα μας
      • Εγγραφή στα μαθήματα
    • richmenu_choir1
      Η χορωδία
      Έξι κάλαντα από το αρχείο της Δόμνας
      richmenu
      richmenu_choir3
      Η χορωδία
      Η ιστορία της
      richmenu
      richmenu_choir4
      Οι δάσκαλοι
      Κατερίνα Παπαδοπούλου
  • Επικοινωνία
  • Ενημέρωση
    • Ενημέρωση
    • Τα νέα του ΚΣΔΜ Δόμνα Σαμίου
    • Τα νέα της Χορωδίας
Είσοδος Εμφάνιση/Απόκρυψη Φόρμας Αναζήτησης

Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Κατάλογος τραγουδιών Σταύρι σταύρι βότανε

d23_04_stayri_stayri
Ακούστε σε Spotify Ακούστε σε YouTube Music Ακούστε σεiTunes Ακούστε σεAmazon
Σταύρι σταύρι βότανε
d23_04_stayri_stayri
  • Διάδοση στο Facebook
  • Διάδοση στο Twitter
  • Διάδοση στο Google
  • Αποστολή με Email

Αγερμικό κοριτσίστικο τραγούδι της Σταυροπροσκυνήσεως.

Ακούστε

Στίχοι

Σταύρι σταύρι βότανε
και Χριστέ βασιλικέ,
μπήκα μες στον κήπο σου
και στο περιβόλι σου,
έμασα τα ίτσια1 σου
και τα πασχαλίτσια σου,
τά ’βαλα στον κόρφο μου,
να μυρίζ’ ο κόρφος μου,
τά ’βγαλ’ απ’ τον κόρφο μου,
να τα πάω στην εκκλησιά
με λαμπάδες, με κεριά,
μ’ ασημένια θυμιατά.

Και του χρόνου.


1ίτσια: αγριομενεξέδες

Πληροφορίες

  • Προέλευση: Θεσσαλία
  • Τόπος: Λάρισα, Μεγάλο Μοναστήρι
  • Είδος: Αγερμικό
  • Ταξινόμηση: Της Σταυροπροσκυνήσεως, Λατρευτικό
  • Ρυθμός: 7σημος
  • Θέμα: Κορίτσια, νύφες, πεθερές
  • Διάρκεια: 00:50

Συντελεστές

  • Τραγούδι: Ομάδα Παιδιών του 6ου Δημοτικού Σχολείου Νέας Σμύρνης

Δισκογραφία

  • Τα Πασχαλιάτικα

Σχόλια

Το τραγούδι αποτελεί μέρος ενός εθίμου που έκαναν τα κορίτσια τη μέρα της γιορτής του Σταυρού και που το συναντούμε ακόμη σε μερικά χωριά της Θεσσαλίας. Είναι προφανές τόσο από τη δράση όσο και από τα λόγια του τραγουδιού πως πρόκειται για γονιμικό- μυητικό έθιμο λαζαρίτικου τύπου (βλ.  «Έστησ' ο έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη...») που δεν έχει καθόλου μελετηθεί. Παραθέτουμε περιγραφή του εθίμου από το Μεταξοχώρι Αγιάς Λαρίσης, καταγραμμένη το 1990 από τα χείλη μιας γυναίκας 80 ετών, τότε.

«Της Σταυροπροσκυνήσεως φτιάναμε τις “νυφάδες”. Φτιάναμε ζευγάρια. Ένα κορίτσ’, το μεγαλύτερο, θα πάει να φτιάσ’ νύφ’ το μικρότερο. Η μια είν’ η νύφ’ κι η άλλ’ η πιθιρά τα κοριτσάκια αυτά. Έως δεκαπέντε χρονώ η πιθιρά, οχτώ με δέκα χρονώ η νύφ’. Να είναι ή συγγενείς ή γειτονιά ή να έχουν συμπάθεια. Ακόμα και αδερφές. Πολλά ζευγάρια γένονταν. Στόλιζαν τις νύφες και φτιάναν κι ένα σταυρό με πλεξάρι, με πρασινάδα και με λουλούδια. Και την παίρν’ τη νύφ’ η κάθε πιθιρά κι αρχινάνε και γυρίζουν όλα τα σπίτια του χωριού. Έρχονταν σ’ ένα σπίτι τώρα το ζευγάρι. Από δω στέκονταν η πιθιρά, από εκεί η νύφ΄, κρατούσε τα χέρια τς σταυρωμένα μπροστά κι έσκυβε και προσκύναγε την πιθιρά, τσ’ έκανε μετάνοιες κι έλεγε το τραγούδι εκεί μπροστά στην πόρτα, μπροστά στην οικογένεια που πήγαιναν.

Σταύρι σταύρι βότανε
και χρυσέ βασιλικέ,
έμπα μες στον κήπο σου
και στο περιβόλι σου,
μάσε τα λουλούδια σου
και τα μοσκολούλουδα σ’,

να μυρίσ’ ο κόρφος σου,
κόρφος ο κορφάκης σου.
Να κι η λάμια1 πόρχεται
λούζοντας, χτενίζοντας,
σταυρομαντιλίζοντας.
Και φέτο κι από χρόνου.

Αφού γυρίσουν το χωριό και μαζέψουν χρήματα, το σταυρό τον παγαίνουν στον εσπερινό στην εκκλησιά. Ύστερα όλα τα κορίτσια, οι νύφες με τις πεθερές, έκαναν χορό και στη μέσ’ έβαζαν το σταυρό και γύρω γύρω χόρευαν. Και πήγαινε και ο παπάς και τα ευλογούσε». Μιράντα Τερζοπούλου (1998)


1Η πληροφορήτρια δηλώνει: «εννοεί τη νύφη»

Πληροφορίες καταγραφής

Ηχογραφήθηκε σε στούντιο, το 1997.

Το κατέγραψε η Δόμνα Σαμίου στην Αλεξανδρούπολη από πληροφορήτρια με καταγωγή από το Μεγάλο Μοναστήρι Λάρισας, το 1973.

Πολυμέσα

Εικόνες

d23_04_stayri_stayri
Σταύρι σταύρι βότανε

Φωτογραφίζοντας το αρδευτικό δίκτυο του χωριού ο φωτογράφος απαθανάτισε τυχαία κοριτσάκια που κάνουν τις «νύφες» την ημέρα της Σταυροπροσκυνήσεως. Διακρίνεται η μικρή «νύφη» με το πέπλο και η «πεθερά» που τη συνοδεύει για τον αγερμό. Μεταξοχώρι Αγιάς Λαρίσης, δεκαετία του ’50. (από το Αρχείο Κοινότητας Μεταξοχωρίου Αγιάς).

Σχόλια Μελών

0 Σχόλια

Κάντε ένα σχόλιο


μέχρι 2000 χαρακτήρες
Κάντε εισαγωγή για να προσθέσετε σχόλιο

Δείτε επίσης

d20_badge
Δίσκος
Τα Πασχαλιάτικα
CD
d20_06_badge_aiani
Τραγούδι
Ήρθ’ ου Λάζαρους
Ήρθ’ ου Λάζαρους, ήρθαν τα βάγια. – Πού ήσαν Λάζαρε, πού ήσαν κρυμμένους; – Μες στου χάντακα, χαντακουμένους. Δώσ’ μι, δώσ...
d20_09_badge_sarakina
Τραγούδι
Βάγιες μου, Βαγίτσες μου
Έβγα κυρά μου Παναγιά, να δεις τις βάγιες που ’ρθαν να δεις τις βάγιες που Βάγιες μου, Βαγίτσες μου, λίγο χαμηλώσετε [για ...
d07_badge
Τραγούδι
Εδώ διαβαίνει ο Λάζαρος
Eδώ διαβαίν’ ο Λάζαρος με δώδεκ’ Aποστόλους και πάλι ξαναγύρισε με δεκατρείς αγγέλους. Όθε περάσει και διαβεί πηγάδια θεμελ...
d20_badge
Τραγούδι
Ζαφείρης
Ζαφείρη μ’ κοντοστρόγγυλε και κοντομαζωμένε, εσκούριασαν οι κλειδωνιές, χορτάριασαν οι πόρτες, άφ’κες τα σπίτια χάρβαρα, το...
d20_11_badge
Τραγούδι
Μεγάλη Δευτέρα - μεγάλη μαχαίρα
Μεγάλη Δευτέρα – μεγάλη μαχαίρα Μεγάλη Τρίτη – ο Χριστός εκρύφτη Μεγάλη Τετάρτη – ο Χριστός επιάστη Μεγάλη Πέμπτη – ο Χρισ...
d22_horizontalgallery_badge
Μουσικές Επιλογές
Το Δοξαστικό των Αποστίχων, ποίημα Κασσιανής μοναχής
Το συναισθηματικά φορτισμένο τροπάριο της Κασσιανής, από τα αριστουργήματα της Βυζαντινής υμνογραφίας. Ερμηνεύει ο μουσικοδιδ...
eleutherotypia_badge--2
Κριτική
Τραγουδώντας την Άνοιξη
7 Απριλίου 1998 Εφημερίδα Ελευθεροτυπία
d22_badge
Τραγούδι
Η η΄ ωδή του Κανόνος μετά της Καταβασίας
Ωδή η'. Ήχος β΄. Ο Ειρμός. Ρήμα τυράννου, επεί υπερίσχυσεν, επταπλασίως κάμινος, εξεκαύθη ποτέ· εν η Παίδες ουκ εφλέχθησαν, ...
d27_badge
Τραγούδι
Μια Πασχαλιά, μια Κυριακή
Του κριματισμένου Μια Πασχαλιά, μια Πασχαλιά, μια Πασχαλιά, μια Κυριακή κι μια ’πίσημη ημέρα, πουλάκι μου, κι μια ’πίσημη ημέρα, πουλάκι μ’ ι...
d26_07_badge
Τραγούδι
Ντίλι ντίλι
Ντίλι ντίλι ντίλι, ντίλι το καντήλι που έφεγγε και κένταγε, η κόρη το μαντίλι. Πήγε και ο ποντικός, και πήρε το φυτίλι μέσ...
d12_badge
Τραγούδι
Παντρεύουνε τον κάβουρα
Παντρεύουνε τον κάβουρα ω ω ω  και του δίνουν τη χελώνα ντράγκα-ντρούγκα τά ’ργανα, ωρέ τά ’ργανα. καλέσαν και τον πόντικα...
s471_badge
Συναυλία
Περνά περνά η μέλισσα
02/09/2001 Θέατρο Ηρώδου του Αττικού
d20_badge
Τραγούδι
Σήμερα Δέσπω μ’ Πασχαλιά
– Σήμερα Δέσπω μ’ Πασχαλιά, σήμερα Δέσπω μ’ Πασχαλιά, σήμερα ’ν’ άσπρη μέρα, βγήκαν οι νύφες στο χορό, κοράσια στο σεργιάν’...
d20_badge
Τραγούδι
Το μοιρολόι της Παναγιάς (Pεΐς Ντερέ)
... – Άι-άι μου Γιάννη Πρόδρομε και βαφτιστή του γιου μου, πού εί- πού είναι ’με ο γιούκας μου και ’σέ ο δάσκαλός σου. – Δ...
  • Κεντρική σελίδα
  • Όροι χρήσης
  • Επικοινωνία
  • Δομή ιστοχώρου
Ακολουθήστε μας
  • Facebook
  • YouTube
Εγγραφή στο Newsletter
Αρχή
© 2010-2014 Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου
Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Powered by TOOLIP Web Content Management Σχεδίαση και Ανάπτυξη από την EWORX S.A.