• Αυξήστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Μειώστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Ελληνικά
  • English

Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου

Μενού
  • Η ζωή της
    • Η ζωή της
    • Περιεχόμενα
      • Η ζωή της
      • Βιογραφία
      • Μια ζωή σαν παραμύθι
      • Είπαν για τη Δόμνα και το έργο της
    • richmenu_01
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Άστεγη στα Δεκεμβριανά
      richmenu
      richmenu_02
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Κοντά στον Σίμωνα Καρά
      richmenu
      richmenu_03
      Σωκράτης Σινόπουλος
      Σχέση μαθητείας και αλληλοσεβασμός
      richmenu
  • Το έργο της
    • Το έργο της
    • Περιεχόμενα
      • Το έργο της
      • Δισκογραφία
      • Κατάλογος τραγουδιών
      • Συναυλίες
      • To «Μουσικό Οδοιπορικό»
      • Δημοσιεύματα και συνεντεύξεις
      • Συνεργάτες
      • Το αρχείο της Δόμνας Σαμίου
      • Μουσικές επιλογές
    • richmenu_kalanta
      Μουσικές Επιλογές
      Κάλαντα για μικρούς και μεγάλους
      richmenu
      richmenu_ton_akriton--3
      Νέα Έκδοση
      Των Ακριτών και των Αντρειωμένων
      richmenu
      richmenu_nikos_papavramidis
      Συνεργάτες
      Νίκος Παπαβραμίδης
      richmenu
      pa623_main_nikos_stefanidis--2
      Συνεργάτες
      Νίκος Στεφανίδης (1890-1983)
      richmenu
  • Ο Σύλλογος
    • Ο Σύλλογος
    • Περιεχόμενα
      • Ο Σύλλογος
      • Ποιοί είμαστε
      • Δραστηριότητες
      • Εκδόσεις του Συλλόγου
      • Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
        • Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
        • 1η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
        • 2η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
        • 3η συνάντηση νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής
      • Χορηγοί και Δωρητές
      • Σχετικοί σύνδεσμοι
    • t4_richmenu
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      Πρόσκληση
      Πρόσκληση
      t3_press_1x1
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      16 & 17 Οκτωβρίου 2021 - Θόλος ΚΠΙΣΝ
      richmenu_trian2
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      28 & 29 Σεπτεμβρίου 2019 - Ξέφωτο ΚΠΙΣΝ
      richmenu
      trian_main_v1--2
      Της Τριανταφυλλιάς τα Φύλλα
      21 & 22 Οκτωβρίου 2017 MMA
      richmenu
  • Η Xορωδία
    • Η Xορωδία
    • Περιεχόμενα
      • Η Xορωδία
      • Τα μαθήματα
      • Οι δάσκαλοι
      • Τα νέα μας
      • Εγγραφή στα μαθήματα
    • richmenu_choir1
      Η χορωδία
      Έξι κάλαντα από το αρχείο της Δόμνας
      richmenu
      richmenu_choir3
      Η χορωδία
      Η ιστορία της
      richmenu
      richmenu_choir4
      Οι δάσκαλοι
      Κατερίνα Παπαδοπούλου
  • Επικοινωνία
  • Ενημέρωση
    • Ενημέρωση
    • Τα νέα του ΚΣΔΜ Δόμνα Σαμίου
    • Τα νέα της Χορωδίας
Είσοδος Εμφάνιση/Απόκρυψη Φόρμας Αναζήτησης

Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Κατάλογος τραγουδιών Αναστενάρια

d04_01_main
Αναστενάρια
d04_01_main
  • Διάδοση στο Facebook
  • Διάδοση στο Twitter
  • Διάδοση στο Google
  • Αποστολή με Email

Σκοποί από το αναστενάρικο πανηγύρι

Ακούστε

Πληροφορίες

  • Προέλευση: Ανατολική Θράκη & Ρωμυλία
  • Είδος: Οργανικό
  • Ταξινόμηση: Λατρευτικό
  • Διάρκεια: 05:53

Δισκογραφία

  • Ethnologie Vivante: Grèce

Σχόλια

Κάθε χρόνο, στις 21 Μαΐου, των Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης, ένα πανηγύρι οργανώνεται σε δυο χωριά της Μακεδονίας: τον Λαγκαδά, έξω από τη Θεσσαλονίκη και την Αγία Ελένη, κοντά στις Σέρρες.

Το πιο εντυπωσιακό μέρος αυτού του πανηγυριού είναι όταν οι πιστοί των δύο αγίων, οι «Αναστενάρηδες», περπατούν με γυμνά πόδια πάνω σε αναμμένα κάρβουνα.

Πρόκειται για ένα αρχαίο έθιμο, που κάποτε τηρούσαν στην Ανατολική Θράκη, ιδιαίτερα στο χωριό Κωστί (ή Κωστή). Με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, οι κάτοικοί του εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία.

Αν και τα «αναστενάρια» μαρτυρούν χριστιανικό ζήλο, είναι εύκολο να αναγνωρίσουμε στο έθιμο ίχνη μιας αρχαίας οργιαστικής τελετής που εκχριστιανίστηκε.

Ένα ακόμα από τα τελετουργικά που συντηρούν τα «Αναστενάρια», είναι η θυσία του ταύρου, στολισμένου με λουλούδια, που την αρχή της βρίσκουμε στην αρχαιότητα. Το κρέας του ζώου, μετά τη θυσία, μοιράζεται στις οικογένειες του χωριού, ακριβώς όπως προστάζει το αρχαίο έθιμο της «ωμοδαισίας» = ωμός+-δαίνυμι «τρώγω», όπου ο θυσιασμένος ταύρος συμβόλιζε το θεό Διόνυσο.

Το έθιμο διαρκεί τρεις μέρες. Από την παραμονή, οι συμμετέχοντες συγκεντρώνονται στο «κονάκι» (ειδικό δωμάτιο στο σπίτι του Αρχιαναστενάρη) και το απόγευμα, μετά τον εσπερινό, με τη συνοδεία μουσικών, οι πιστοί παίρνουν τις εικόνες των δύο Αγίων από την εκκλησία για να τις τοποθετήσουν σε τιμητική θέση στο «κονάκι».
Η μελωδία που συνοδεύει τη λιτανεία των «Αναστενάρηδων», όταν βγαίνουν από το «κονάκι», ονομάζεται «σκοπός του δρόμου». Είναι ο πρώτος από τους τρεις σκοπούς που ακούγονται κατά τη διάρκεια της τελετουργίας. Οι μουσικοί (ένα νταούλι, μεγάλο τύμπανο –όργανο που θεωρείται ιερό και κρατά το ρυθμό και μία λύρα) τοποθετούνται επικεφαλής της πομπής, ακολουθούμενοι από τους Αναστενάρηδες που κρατούν αναμμένα κεριά.

Ο δεύτερος σκοπός, που ονομάζεται «στα πράσινα λιβάδια» είναι αργός. Οι στίχοι περιγράφουν την αρπαγή μιας νεαρής Ελληνίδας μάνας από τους Τούρκους. Ακούγοντας αυτό το σκοπό, οι Αναστενάρηδες, που είναι καθισμένοι γύρω από τις ιερές εικόνες, αφήνονται σιγά σιγά να κυριευθούν από ιερή έξαψη και τελικά εκστατική μέθη. Η έκστασή τους εκδηλώνεται κατ’ αρχήν με αναστεναγμούς και όταν φθάσει στην κορύφωσή της, οι πιστοί σηκώνονται, παίρνουν τις εικόνες στην αγκαλιά τους κι αρχίζουν να χορεύουν. Στο σημείο αυτό ο λυράρης ξεκινά το χορευτικό «Ο Κωνσταντίνος, ο μικρός», τον τρίτο και πιο σημαντικό από τους σκοπούς της τελετουργίας. Ο ίδιος αυτός σκοπός, παιγμένος από τη λύρα και το νταούλι, συνοδεύει την πυροβασία που λαμβάνει χώρα το απόγευμα της επομένης, στην πλατεία του χωριού, ενώπιον μεγάλου πλήθους.

Σε σχέση με το έθιμο αυτό υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία ελληνική και ξένη.

α) Σκοπός του δρόμου: μελωδία α – β – α [α=διατονική, τετράχορδη Φρύγια (φρυγική), β=χρωματική, τετράχορδη Φρύγια (φρυγική), α= διατονική, τετράχορδη Φρύγια (φρυγική), όπως στην αρχή].
Ρυθμός 7/8
β) «Στα πράσινα λιβάδια»: Μελωδία: τρόπος Φρύγιος (φρυγικός),
Ρυθμός : ελεύθερος
γ) «Ο Κωνσταντίνος, ο μικρός»: Μελωδία: τρόπος Φρύγιος (φρυγικός),
Ρυθμός : 4/4

Πληροφορίες καταγραφής

Η Δόμνα Σαμίου το κατέγραψε στην Αγία Ελένη Σερρών, το 1964.

Αγία Ελένη Σερρών (1965)

Εικόνες

event04-01
event04-02
event04-03--2
event04-04
event04-05
event04-06
event04-07
event04-08
event04-09
event04-10
event04-11
event04-12
event04-13
event04-14
event04-15
event04-16
event04-17
event04-18
event04-19
event04-20
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Η Κυριακώ Γιαβάση με το πανέρι της αρτοκλασίας προς το κονάκι, μετά τη λειτουργία

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-01
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Το κονάκι, στο σπίτι του αρχιαναστενάρη Γιώργου Γιαβάση

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-02
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Οι εικόνες των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης που μετέφεραν πρόσφυγες από το Κωστί, Ανατολικής Ρωμυλίας, τοποθετημένες σε στασίδι μπροστά στο αγίασμα

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-03--2
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Οι εικόνες των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης που μετέφεραν πρόσφυγες από το Κωστί, Ανατολικής Ρωμυλίας, τοποθετημένες σε στασίδι μπροστά στο αγίασμα

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-04
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Οι εικόνες των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης που μετέφεραν πρόσφυγες από το Κωστί, Ανατολικής Ρωμυλίας, τοποθετημένες σε στασίδι μπροστά στο αγίασμα

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-05
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Τελετουργική πομπή προς το κονάκι και το αγίασμα με τη συνοδεία οργάνων (λύρα και νταούλι)

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-06
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Τελετουργική πομπή προς το κονάκι και το αγίασμα

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-07
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Τελετουργική πομπή προς το κονάκι και το αγίασμα

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-08
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Ο αρχιαναστενάρης Γιώργος Γιαβάσης θυμιατίζει το κουρμπάνι, το πρόβατο που θα θυσιαστεί στο πανηγύρι

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-09
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Μεταφορά του προβάτου-κουρμπανιού στο χώρο της θυσίας. Επικεφαλής ο αρχιαναστενάρης Γιώργος Γιαβάσης με τα χαρακτηριστικά μαντήλια στο λαιμό.

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-10
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Κατά τη διάρκεια της σφαγής του κουρμπανιού στο λάκκο. Διακρίνεται η Ελένη Παύλου (Παύλαινα).

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-11
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Περιφορά των εικόνων στο χώρο της πυροβασίας

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-12
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Χορός στο χώρο της θυσίας. Διακρίνεται η Ελένη Παύλου (Παύλαινα).

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-13
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Χορός στο χώρο της θυσίας. Διακρίνεται η Ελένη Παύλου (Παύλαινα).

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-14
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Χορός στο χώρο της θυσίας. Βασίλης Φτούχος από το Στρυμονικό Σερρών.

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-15
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Χορός στο χώρο της θυσίας. O αρχιαναστενάρης Γιώργος Γιαβάσης

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-16
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Χορός στο χώρο της θυσίας. Με τη λύρα ο Γιώργος Δραγούλης, ο μουσικός του πανηγυριού

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-17
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Χώρος της πυροβασίας

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-18
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Η πυροβασία που γίνεται την πρώτη και την τρίτη μέρα του πανηγυριού

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-19
Αγία Ελένη Σερρών, πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου (1965)

Περιφορά των εικόνων των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στα σπίτια του χωριού, τη δεύτερη και τρίτη ημέρα του πανηγυριού.

© Αρχείο Δόμνας Σαμίου
event04-20


Ιστορικό ντοκιμαντέρ των τελετών των Αναστενάρηδων στην Αγία Ελένη Σερρών, γυρισμένο το 1968 από την Βενεζουελάνα σκηνοθέτιδα M. L . Carbonell.

Σχόλια Μελών

0 Σχόλια

Κάντε ένα σχόλιο


μέχρι 2000 χαρακτήρες
Κάντε εισαγωγή για να προσθέσετε σχόλιο

Δείτε επίσης

d19_badge
Τραγούδι
Μαντιλάτος
d14_badge
Τραγούδι
Αντικρυστός χορός - Τσιφτ
d17_badge
Τραγούδι
Διώχνεις με μάνα, διώχνεις με
Διώχνεις με μάνα, διώχνεις με, στ’ αλήθεια θα πααίνω, μι τα πουλάκια θα διαβώ, κι μι τα χιλιδόνια κι τα πουλιά θα έρχουντι ...
d27_badge
Τραγούδι
Εγώ είμαι ορφανό παιδί
Ο κεραστής Εγώ είμαι ο- εγώ είμαι ορφανό πιδί, είχα και χήρα μάνα, είχα και χήρα μάνα, και η μάνα μου, και η μάνα μου μι στοίχησι1 σ’...
d23_badge
Τραγούδι
Καβοντορίτικος
d25_badge
Τραγούδι
Καπετάν Λούκας
d25_badge
Τραγούδι
Κορίτσια από την Καστοριά
d18_badge
Τραγούδι
Λιβανατέικο καγκέλι
d27_badge
Τραγούδι
Πέρασα καλημέρισα
Φωνή απ' το μνήμα Πέρασα καλημέρισα τέσσερα μαύρα μάτια, τέσσερα χείλια, Δάφνη μ’, κόκκινα τέσσερα χείλια κόκκινα κι δυο λιγνά κορμάκια, πέρ...
d28_badge
Τραγούδι
Ποιός είδε πράσινο δεντρί
Ποιος είδε πράσινο δεντρί, μαυροματούσα και μικρή, να ’χει ασημένια φύλλα, μαύρα μάτια, μαύρα φρύδια και στην κορφή μαλάματ...
d23_badge
Τραγούδι
Σε καινούργια βάρκα μπήκα
Σε, μωρ’ σε, σε καινούργια βάρκα μπήκα, σε καινούργια βάρκα μπήκα και στον Αϊ-Γιώργη βγήκα. Βρίσκω ναύτες παλικάρια που ψαρ...
d23_badge
Τραγούδι
Στ’ς παπαδιάς τα παραθύρια
Στ’ς παπαδιάς, στ’ς παπαδιάς τα παραθύρια στ’ς παπαδιάς τα παραθύρια, κάθουντι δυo μαύρα φρύδια κι αγναντεύουν τα καράβια π...
d14_badge
Τραγούδι
Σόλο βιολί
d33_cover_badge--2
Δίσκος
Τα παλαιά μου βάσανα
Ψηφιακή έκδοση
d27_badge
Τραγούδι
Του νεκρού αδελφού
Το τραγούδι της Αρετής Σαν τη μάνα, βάι αμάν αμάν, σαν τη μάνα, καλή μάνα, ν-έλα γιαρένη1 μ’ έλα, και τι καλή μανούλα ν-από ’χει τους, βάι αμάν αμ...
  • Κεντρική σελίδα
  • Όροι χρήσης
  • Επικοινωνία
  • Δομή ιστοχώρου
Ακολουθήστε μας
  • Facebook
  • YouTube
Εγγραφή στο Newsletter
Αρχή
© 2010-2014 Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου
Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Powered by TOOLIP Web Content Management Σχεδίαση και Ανάπτυξη από την EWORX S.A.