Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Κατάλογος τραγουδιών Όλα μου τα παράτησα & Τι έχεις Θεωνίτσα

Όλα μου τα παράτησα & Τι έχεις Θεωνίτσα

Ακούστε
Στίχοι
Όλα μου τα παράτησα και την μερακλοσύνη
και περπατώ σιγά σιγά με την ταπεινοσύνη.
Εσύ με βασανίζεις, μα τι μπορώ να πω,
όλα τα υποφέρω, γιατί σε αγαπώ.
Αναστενάζω και πονώ και κλαίω και λυπούμαι,
του κόσμου τα πουλιά θωρώ και το δικό μου πού ’ναι.
Στον Άγιο Κωσταντίνο νερό τρεχάμενο,
η αγάπη σου με κάνει πουλί πετάμενο.
Μέτρησε, νύχτα, τ’ άστρα σου κι αν λείπει ένα ζευγάρι,
ρώτησε μένα να σου πω ποια κλέφτρα σ’ τό ’χει πάρει.
Εσύ ’σαι ένας ήλιος, φεγγάρι λαμπερό,
που θάμπωσες το φως μου και δεν μπορώ να δω.
Τι έχεις, Θεωνίτσα, νύχτα και μέρα κλαις
και μένα της νενές1 σου γιατί δε μου το λες;
Τι να σου πω, νενέ μου, τι να σου διηγηθώ;
Δεν ξέρεις απ’ αγάπη κι από κρυφό καημό.
1η νενέ είναι η γιαγιά (τουρκ. nene)
Πληροφορίες
- Προέλευση: Προποντίδα
- Είδος: Δίστιχα
- Ταξινόμηση: Της αγάπης
- Ρυθμός: 4σημος
- Χορός: Συρτός
- Διάρκεια: 07:48
Συντελεστές
- Τραγούδι: Δόμνα Σαμίου
- Κλαρίνο: Θοδωρής Γεωργόπουλος
- Βιολί: Νίκος Οικονομίδης
- Κανονάκι: Πάνος Δημητρακόπουλος
- Τοξωτός ταμπουράς: Ευγένιος Βούλγαρης
- Λάφτα: Σωκράτης Σινόπουλος
- Λαούτο: Κυριάκος Ταπάκης
- Τουμπελέκι: Βαγγέλης Καρίπης
- Μπεϊντίρ: Ανδρέας Παππάς
Δισκογραφία
Σχόλια
Δυο μικρασιάτικα τραγούδια, στο ρυθμό του συρτού χορού. Ο πρώτος σκοπός είναι πολύ διαδεδομένος στην Προποντίδα, γνωστός με μικρές μουσικές παραλλαγές σε πολλά μέρη της περιοχής (στη χερσόνησο της Κυζίκου, στα νησιά του Μαρμαρά, στα Μουδανιά και τα πέριξ, στα παραλιακά χωριά της Νικομήδειας, στα θρακικά παράλια της Σηλυβρίας και της Ραιδεστού κλπ.), που ταξιδεύει ακόμη και σε διάφορα νησιά του Αιγαίου (π.χ. το Ξύπνα, διαμάντι και ρουμπλί, από τα Δωδεκάνησα). Τα δεκαπεντασύλλαβα δίστιχα με τα δεκατρισύλλαβα τσακίσματά τους έχουν ερωτικό περιεχόμενο και αποδίδουν σεμνά, με πληρότητα και ποιητική τελειότητα, τον καημό από τον ανεκπλήρωτο ή το χαμένο έρωτα και τα παθήματα της αγάπης. Σε άλλες παραλλαγές, υπάρχουν επίσης δίστιχα που προτρέπουν για χορό ή επαινούν τους καλούς χορευτές (π.χ. το Σηκώστε να χορέψουμε, να φύγουνε τα ντέρτια). Πολλά από αυτά έχουν μεγάλη ποιητική αξία, όπως εδώ το τρίτο δίστιχο.
Και το τραγούδι της Θεωνίτσας έχει την πρώτη αρχή του στα παράλια της Προποντίδας, με τους δεκάδες ελληνικούς οικισμούς, θρακιώτικους και μικρασιάτικους. Το συναντάμε όμως με διάφορες παραλλαγές στο ποιητικό κείμενο και στο όνομα της κοπέλας (Θεωνίτσα, Θεανίτσα, Θεοφανίτσα, Διωνίτσα κ.ά.) σε πολλά μέρη του Αιγαίου μέχρι την Κύπρο. Πιθανότατα, το τραγούδι οφείλει τη δημιουργία του σε ένα πραγματικό θλιβερό γεγονός. Μια κόρη είναι ερωτευμένη με κάποιον που δεν επιτρεπόταν, λόγω συγγενείας, ή δεν τον ήθελε η οικογένειά της και όταν τους φανερώνει τον ερωτικό της πόθο, την σκοτώνουν. Σε άλλες παραλλαγές, η κόρη πέφτει του θανατά, επειδή η οικογένεια δεν συγκατατίθεται στο γάμο. Το γεγονός συγκλόνισε τη μικρή κοινωνία, όπου συνέβη, κι έγινε τραγούδι, που με τα χρόνια –και τα καράβια– διαδόθηκε παντού, λόγω του συνταρακτικού και δραματικού περιεχομένου του.
Ο Γ. Παχτίκος στο μνημειώδες βιβλίο του 260 Δημώδη ελληνικά άσματα (εν Αθήναις 1905) αναφέρει μια πλήρη σχεδόν παραλλαγή από το ελληνικό χωριό Κοντζές της Νικομήδειας (σελ. 153-155).
Θοδωρής Κοντάρας (2022)
Τα Τραγούδια και οι Τόποι τους

Μικρασιατική Προποντίδα - Α' μέρος
Περιήγηση πάνω στον χάρτη των περιοχών του Μαρμαρά, της Αρτάκης και της Πανόρμου, με οδηγό το Αρχείο Δόμνας Σαμίου. Τραγούδια, πληροφορίες, μαρτυρίες και φωτογραφίες από τις 50 πόλεις και χωριά όπου ζούσαν Ρωμιοί έως το 1922. Πατήστε εδώ για την περιήγηση.

Αλώνη, οθ. Αλόνια, Harmanlı Αρμενοχώρι, οθ. Ερμενίκιοϊ, Tatlısu Αρτάκη, Erdek Αρχαία Κύζικος, οθ. Μπαλκίζ, Kyzikos Antik Kenti Αφθόνη (Αφτόνι), Asmalı Αφυσιά (Αφoυσία, Αφισιά, λόγ. Οφιούσα), Avşa και Türkeli Βαθύ, οθ. Φάτια, Turan Βάτ'κα (Βάτικα, Μουσάτσα, Αβάτικα), Misakça Βώρυ, οθ. Βόρια, Poyrazlı Γαλλιμή, οθ. Γκαλιμιόζ και Καλεμί, Çınarlı Γενίκιοϊ, Yeniköy Γεν'τζές (Γετζές, Νεοχώρι), Yenice Γκιονένι (Γκιουνένι), Gönen Γωνιά, οθ. Γκόνια, Ocaklar Διαβατή, οθ. Σαχίν Μπουργκάζ, Çayağzı Δρακούντα, οθ. Ντρακόντα, Doğanlar Ελμπιζλί (Ελπιζλί), οθ. Ελμπιζλίκ, Hafızhüseyinbey Εντιντζίκ (Εδιντζήκι, Αϊντιντζίκι), οθ. Παζάρ, Edincik Καραϊντίν (Καραϊδίν), Karaydın Καστέλλι (Καστέλλιον), οθ. Κεστέλ, Kestanelik Κατάτοπο (Κατάτοπος), οθ. Σεϊτάνκιοϊ, Ormanlı Κιλίκι (Κιλήκι), Killik Κλαζάκι, οθ. Κιλαζάκ και Κιζίλαγατς, Topağaç Κοπάσι (Κοπάση), Kubaş Κοτζαμπουνάρ (Κοτζιά Μπουνάρ, Κοδζά Μπουνάρ), Kocapınar Κουρσουλί (Κουρσουνλί), Kurşunlu Κούταλη, Ekinlik Λαγκάδα, οθ. Κοτζά Μπουργκάζ, Ballıpınar Μαρμαράς, Marmara Μηχανιώνα, οθ. Μουχάνια, Çakılköy Μονὴ Παναγίας Φανερωμένης, Kirazlı Manastırı Μπάλια (Μπάλια, Βάλια, Μπάλια-Καραϊντίν), Balya Μπαλούκεσερ (Μπαλίκεσερ, Μπαλίκεσιρ, Βαλουκεσέριον), Balıkesir Νιχώρι Απάνω (Πάνω Χωριό, Γιαπιτζήδες), Yukarıyapıcıköy Νιχώρι Κάτω (Κάτω Χωριό), Aşağıyapıcıköy Παλάτια, οθ. Μπαλάτ, Saraylar Πάνορμος (Πάντερμο, Μπάνταρμο), Bandırma Πασαλιμάνι, οθ. Πασά Λιμάν, Paşalimanı Πέραμος, οθ. Μπέραμα, Karsiyaka Πραστειό (Προάστειον), οθ. Κιζιλτζίκ κιοϊ, Gündoğdu Ρόδα, οθ. Ρούτια, Narlı Σαρίκιοϊ, Sarıköy Σκαμνιές (Συκαμιές), Dutliman Σκουπιά (Σκοπιά), οθ. Ουσκούμπ, Balıklı Σμαύλο (Σιμαβλό), Gölyaka Σογιούτ (Σουγιούτ), Söğütköy Χαβουτζί (Χαβουτζή), Havutça Χαράκι, οθ. Χερέκ, İlhanköy Χατζηπαγόνκιοϊ (Χατζηπαγώνη), Şevketiye Χουχλιά (αρχ. Κοχλίαι), Tuzla.
Οι πατρίδες δεν είναι «χαμένες» εφόσον υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που τις θυμούνται και τις τιμούν
Πληροφορίες καταγραφής
Ζωντανή ηχογράφηση από τη συναυλία Μικρασιάτικα τραγούδια με τη Δόμνα Σαμίου, που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 8/3/2005.
Με βάση καταγραφή του Σίμωνα Καρά που ανήκει στη συλλογή του Συλλόγου προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής.
Σχόλια Μελών
Κάντε ένα σχόλιο
Δείτε επίσης

Τραγούδι
Πέρσι το καλοκαιράκι

Τραγούδι
Έχετε ψαράδες ψάρια

Τραγούδι
Αλατσατιανός μπάλος

Τραγούδι
Από τα γλυκά σου μάτια

Τραγούδι
Γιατζιλαριανή

Τραγούδι
Γιωργίτσα

Τραγούδι
Δημητρούλα

Τραγούδι
Εφτά βδομάδες έκανα

Τραγούδι
Μάη μου με τα λούλουδα



Τραγούδι
Ξημέρωσε η ανατολή

Τραγούδι
Ρουμπαλιά, γαρουφαλιά

Τραγούδι
Τα Μελιωτάκια
