• Αυξήστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Μειώστε το μέγεθος της γραμματοσειράς
  • Ελληνικά
  • English

Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου

Μενού
  • Η ζωή της
    • Η ζωή της
    • Περιεχόμενα
      • Η ζωή της
      • Βιογραφία
      • Μια ζωή σαν παραμύθι
      • Είπαν για τη Δόμνα και το έργο της
    • richmenu_01
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Άστεγη στα Δεκεμβριανά
      richmenu
      richmenu_02
      Μια ζωή σαν παραμύθι
      Κοντά στον Σίμωνα Καρά
      rich menu
      richmenu_03
      Σωκράτης Σινόπουλος
      Σχέση μαθητείας και αλληλοσεβασμός
      rich menu
  • Το έργο της
    • Το έργο της
    • Περιεχόμενα
      • Το έργο της
      • Δισκογραφία
      • Κατάλογος τραγουδιών
      • Συναυλίες
      • To «Μουσικό Οδοιπορικό»
      • Δημοσιεύματα και συνεντεύξεις
      • Συνεργάτες
      • Το αρχείο της Δόμνας Σαμίου
      • Μουσικές επιλογές
    • richmenu_ton_akriton--3
      Νέα Έκδοση
      Των Ακριτών και των Αντρειωμένων
      richmenu
      richmenu_nikos_papavramidis
      Συνεργάτες
      Νίκος Παπαβραμίδης
      richmenu
      richmenu_perna_perna--2
      Συναυλίες
      Ηρώδειο 2001: Περνά περνά η μέλισσα
      richmenu
      pa623_main_nikos_stefanidis--2
      Συνεργάτες
      Νίκος Στεφανίδης (1890-1983)
      richmenu
  • Ο Σύλλογος
    • Ο Σύλλογος
    • Περιεχόμενα
      • Ο Σύλλογος
      • Ποιοί είμαστε
      • Δραστηριότητες
      • Εκδόσεις του Συλλόγου
      • Εκδηλώσεις
      • Χορηγοί και Δωρητές
      • Σχετικοί σύνδεσμοι
    • association_richmenu_el_v3
      Δραστηριότητες
      Το αρχείο της Δόμνας Σαμίου
      richmenu
      association_richmenu_el_v3
      Ο Σύλλογος
      Το Δ.Σ. και τα μέλη
      richmenu
  • Η Xορωδία
    • Η Xορωδία
    • Τα μαθήματα
    • Οι δάσκαλοι
    • Τα νέα της χορωδίας
    • Εγγραφή στα μαθήματα
  • Ενημέρωση
  • Επικοινωνία
Είσοδος Εμφάνιση/Απόκρυψη Φόρμας Αναζήτησης

Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Κατάλογος τραγουδιών Ο Καλομοίρης και ο Σαρακηνός

d32_cover--3
Ακούστε σε Spotify Ακούστε σε Google Play Ακούστε σεiTunes Ακούστε σεAmazon
Ο Καλομοίρης και ο Σαρακηνός
d32_cover--3
  • Διάδοση στο Facebook
  • Διάδοση στο Twitter
  • Διάδοση στο Google
  • Αποστολή με Email

Tου Αρμούρη

Ακούστε

Στίχοι

Του Καλομοίρ' ο κα- τον Καλομοίρ' ο καλογιός,
του Καλομοίρ' ο καλογιός τη νύχταν εεννήθη,
ε, τη νύχτα πρι τον πε-, τη νύχτα πρι τον πετεινού,
τη νύχτα πρι τον πετεινού, πριχού πουλί να κράζει.

Τη νύχτα που εννήθηκε, ζητά ψωμί να φάει
και τρω' εννιά φουρνιές ψωμί κι εννιά ισίκλες1 βάλα2
και λάφι και λαφόπουλο και τ' αλαφιού τη μάνα
και πάλ' ήκλαιε κι εέρετο3 πως είχε λίο γιόμα.
Τη μάναν του νερώτηξε γιατί φορεί τα μαύρα.
- Υιέ μου, τον αφέντη σου στη φυλακή τον έχου.
- Ευκήσου μου, μανούλα μου, να πα να τονε φέρω.
- Υιέ μου, 'σου μικρόν παιί, για πόλεμο εν είσαι.
Θωρείς την πέρα κάμαρα, την πέρα καμαρίτσα;
Είτ' του κυρού σου τ' άρματα κι έπηε να τα πάρεις.
[Πρίχου τα πιάσει πιάνουτο, πριχού τα σείσει σειούτο,
πρίχου τα άλει4 πάνου του εκείνα πορπατειούτο5.
Αμ' έχει μαύρο ποταμό κι εν ημπόρ' α περάσει.
Ρίχτει κοντάριν εις τη γη και τ' άρματά του λάμνει6,
τον ποταμόν εγιάηκε7 χωρίς καμό και λάβρα.
Κι απείτι8 πέρα πέρασε κι απείτι πέρα γιάη,
Σαρακηνός του πάντηξεν αμέρωτο θερίο,
απάνω στις κουτάλες9 του τρ' ανεμομύλια 'λέθα,
απάνω στις βακτύλους του τρ' ανδρόυνα κοιμούτο.
Στέκει και διαλοΐζεται πώς να τον χαιρετήσει.
- Να τον ειπώ Σαρακηνό, φοούμαι μη με φάει,
να τον ειπώ αφέντη μου, πάλι ντροπή μού πέφτει.
Ας τον ειπώ Σαρακηνό κι ό,τι κλουθήξ' ας έρτει.
- Ώρα καλή, Σαρακηνέ. - Καλώς τον, τον υιό μου.
- Άμε, μωρέ Σαρακηνέ, να πάρεις το χαπάρι,
του Καλομοίρ' ο μικρογιός πόλεμο θα σου κάμει.]


1ισίκλα: δοχείο μέτρησης υγρών
2βάλα: γάλα
3εέρετο: έκλαιγε και χτυπιόταν
4άλει: βάλει
5πορπατειούττο: περπατούσαν
6Ο ήρωας χρησιμοποιεί ένα κοντάρι βοηθητικά για να περάσει στην απέναντι όχθη τον βαρύ του οπλισμό, ίσως δηλαδή κάνει ένα είδος άλματος επί κοντώ. Το επεισόδιο γίνεται πιο κατανοητό όπως περιγράφεται στο μεσαιωνικό «Άσμα του Αρμούρη»:

Ήτον ο Αφράτης δυνατός, ήτον και βουρκωμένος
είχεν και κύματα βαρεά, ήτον και αποχυμένος.
Στριγγέαν φωνίτσαν έσυρεν, όσην κι αν εδυνέτον
Ευχαριστώ σε Θεέ καλέ και μυριοευχαριστώ σε,
εσύ μ’ έδωκες την ανδρειάν και Αφράτης με την παίρνει.
Αγγελική φωνή του ήλθ’ εξ ουρανού απάνω.
Μπήξε το κονταράκιν σου στης φοινικέας την ρίζαν
και μπήξε και τα ρούχα σου ομπρός στο μπροστοκούρβιν,
κέντησε και τον μαύρον σου για να περάσεις πέρα.

(Στ. Αλεξίου, Βασίλειος Διγενής Ακρίτης και τα άσματα του Αρμούρη και του υιού τού Ανδρονίκου, Αθήνα 2008, σ.164, στίχ. 43-52).
7εγιάηκε: εδιάβηκε
8απείτι: αφού
9κουτάλες: ωμοπλάτες

Πληροφορίες

  • Προέλευση: Δωδεκάνησα
  • Τόπος: Κάρπαθος, Όλυμπος
  • Ταξινόμηση: Ακριτικό
  • Ρυθμός: 2σημος
  • Χορός: Ιδιοτοπικός χορός
  • Διάρκεια: 04:43

Συντελεστές

  • Τραγούδι: Κώστας Αντιμισιάρης
  • Τσαμπούνα: Γιάννης Τσαμπανάκης
  • Λύρα Δωδεκανήσου: Νίκος Νικολάου
  • Λαούτο: Κώστας Πρωτόπαπας

Δισκογραφία

  • Των Ακριτών και των Αντρειωμένων

Σχόλια

Οι επιπλέον στίχοι παρατίθενται όπως δημοσιεύονται στο Μ.Γ. Μιχαηλίδης Νουάρος, Δημοτικά τραγούδια Καρπάθου, Αθήνα 1928, σ. 57, με απλοποίηση της ορθογραφίας όσον αφορά κυρίως το τονικό σύστημα το διπλασιασμό των συμφώνων και τις καταλήξεις των ρημάτων.

Το επικό βυζαντινό «Άσμα του Αρμούρη» είναι το παλαιότερο δημοτικό τραγούδι που πέρασε από την προφορική σε γραπτή μορφή και μας έγινε γνωστό από χειρόγραφο της Αγίας Πετρούπολης του 15ου αιώνα σε μια παραλλαγή 201 στίχων. Στο στόμα του λαού σώζεται μέχρι σήμερα σε συντομευμένες εκδοχές στην Κύπρο και την Κάρπαθο, όπου το όνομα Αρμούρης έχει μετατραπεί σε Καλομοίρης.

Η υπόθεση του γραπτού «Άσματος» είναι η ακόλουθη: Ο Αρμούρης είναι δώδεκα χρόνια αιχμάλωτος των Σαρακηνών. Ο έφηβος γιος του, έχοντας δώσει δείγματα της ιδιαίτερης ανδρείας του, ζητάει από τη μάνα του την άδεια να πάρει τ' άρματα και το άλογο του πατέρα του, που δεν καβαλικεύει πια κανείς. Έτσι οπλισμένος, διαβαίνει τον επικίνδυνο Ευφράτη και εισβάλλει στην εχθρική χώρα, όπου κατατροπώνει τη στρατιά των Αράβων. Ο αμιράς της Συρίας αναγκάζεται να απελευθερώσει τον αιχμάλωτο, αναγγέλλοντας ότι προσφέρεται να δώσει την ίδια του την κόρη για γυναίκα στον ανδρειωμένο γιο του Αρμούρη.

Διάφορες απόψεις έχουν διατυπωθεί όσον αφορά την ιστορικότητα των προσώπων και των γεγονότων που απηχεί το τραγούδι. Παλιότεροι ερευνητές συσχέτισαν το ίδιο το όνομα του αιχμάλωτου Αρμούρη με το Αμόριο, το οποίο οι Άραβες κατέστρεψαν το 838, και θεώρησαν ότι η υπόθεση του τραγουδιού αναφέρεται στην εκδικητική νικηφόρα εκστρατεία των Βυζαντινών πέρα από τον Ευφράτη, που έγινε το 859.

Οπωσδήποτε, οι βυζαντινοαραβικές συγκρούσεις αποτελούν το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο κινείται το τραγούδι - από τα λίγα που η επιστημονική έρευνα δέχεται να χαρακτηρίσει ως ακριτικά. Η ζωηρή απόδοση αυτής της πραγματικότητας κάνει πολλούς μελετητές να υποθέτουν ότι το τραγούδι του Αρμούρη -όπου ο πόλεμος Βυζαντινών και Αράβων αποτελεί παρόν, ενώ η ειρήνη, μέσω της προτεινόμενης στο τέλος του τραγουδιού επιγαμίας, απλώς ένα όραμα- προηγείται του έπους του Ακρίτη, όπου η συμφιλίωση και η συνύπαρξη των δύο λαών έχουν πλέον επι­τευχθεί1.

Ωστόσο το ενδιαφέρον και το νόημα βρίσκονται κι εδώ όχι μόνο στις τυχόν ιστορικές απηχήσεις αλλά στις ποιητικές φόρμουλες και στο πλέγμα από σύμβολα και μύθους που περιβάλλει τον ήρωα και που οδηγούν στη σκέψη ότι το τραγούδι αποτελεί την αρχική πηγή έμπνευσης για πολλά άλλα γνωστά μας αφηγηματικά ηρωικά τραγούδια2. Μιράντα Τερζοπούλου (2017)


1(Στ. Αλεξίου, Βασίλειος Διγενής Ακρίτης και τα άσματα του Αρμούρη και του υιού τού Ανδρονίκου, Αθήνα 2008, σ. 161.
2G. Saunier, Ελληνικά δημοτικά τραγούδια. Συναγωγή μελετών, επιμ. Γ. Ανδρειωμένος, μτφρ. Ι. Μποτουροπούλου, Αθήνα 2001, σ. 246.


Ιδιοτοπικός χορός γνωστός σαν «πάνω χορός».

 

Πληροφορίες καταγραφής

Το τραγούδι ηχογραφήθηκε σε στούντιο, στις 31/10/2004.

Σχόλια Μελών

0 Σχόλια

Κάντε ένα σχόλιο


μέχρι 2000 χαρακτήρες
Κάντε εισαγωγή για να προσθέσετε σχόλιο

Δείτε επίσης

d21_badge
Τραγούδι
Άρκοντες τρων και πίνουσι
Ο Ανδρόνικος κι ο μαύρος του Άρκοντες τρων και πίνουσι σε μαρμαρένην τάβλαν, σε μαρμαρένην, σ’ αργυρήν και σε μαλαματένην, κι ούλοι τρώσι και πίνουσι κι...
d32_badge--3
Τραγούδι
Άρκοντες τρων και πίνουσι
Ο Ανδρόνικος κι ο μαύρος του Άρχοντες τρων και πίνουσι σε μαρμαρέ- σε μαρμαρένιαν τάβλα, σε μαρμαρέ- σε μαρμαρένιαν κι αργυρήν και σε μαλα- και σε μαλαμ...
d13_badge
Τραγούδι
Ένας άγουρος κι ένας καλός στρατιώτης
Στρατιώτης και δεντρί Ένας άγουρος κι ένας καλός στρατιώτης κάστρο γύ- κάστρο γύρευε, ρωμιοπού- ρωμιοπούλα μου κάστρο γύρευε, χωριό να πάει να με...
d13_badge
Τραγούδι
Ακρίτας όνταν έλαμνεν
Aκρίτας όνταν έλαμνεν1 αφκά σην ποταμέαν, επέγνεν κι έρτουν κι έλαμνεν την μέραν πέντ’ αυλάκια, επέγνεν κι έρτουν κι έσπερν...
pa731_badge_trampanakis
Συνεργάτης
Γιάννης Τσαμπανάκης
Μουσικός Γεννήθηκε στην Όλυμπο της Καρπάθου το 1955. Από την ηλικία των 13 ετών άρχισε να ασχολείται με την τσαμπούνα, στην οποία είνα...
pa730_badge_giorgos_protopapas
Συνεργάτης
Γιώργος Πρωτόπαπας
Μουσικός Γεννήθηκε στην Όλυμπο της Καρπάθου το 1946. Στο χωριό του ασχολήθηκε με την κατεργασία δερμάτων και την κατασκευή των τοπικών...
d13_badge
Τραγούδι
Εβράδυν παλιοβράδυν
Eβράδυν, παλιοβράδυν κι ο ήλιος έδυσεν κι ο ώρηος ο Γιαννάκος πάει στο 'ξύβουνο στο 'ξύβουνο οπίσω έν' ένα πεγάδ', εκεί έν...
press_newspapers_badge
Η Καρπαθιακή μουσική στην δισκογραφία της Δόμνας Σαμίου
2015 Εφημερίδα Ομόνοια Καρπάθου
d32_badge--3
Τραγούδι
Καλογριά γκαστρώθηκε
Του Πορφύρη Καλογριά γκαστρώθηκε, κάνει παιδί αντρειωμένο, στο μήνα βγαίνει με σπαθί, στο χρόνο με ντουφέκι, σε τρίω, τέσσερω μηνώ στον...
d13_badge
Τραγούδι
Μαύρο καπνό είδα κι έβγαινε
Mαύρο καπνό είδα κι έβγαινε από 'να καλαμιώνα κι ο καλαμιώνας έν’ πολύς κι ένα θεριό ’χει μέσα. Tρεις κυνηγοί παρθήκανε να ...
d23_badge
Τραγούδι
Μια κόρη από την Aμοργό
Μια κόρη από την Αμοργό, γατάνι, γατανάκι μου να ταξι(δ)έψει θέλει, γατάνι μου πλεμένο. Να ταξι(δ)έψει δε μπορεί, να λάμνει...
d32_badge--3
Τραγούδι
Μοναχογιός ο Κωσταντής
Μοναχογιός ο Κωσταντής, μικρός και χαϊδεμένος, έναν τον έχει η μάνα του, έναν και κανακάρη. Τον έλουζε, τον χτένιζε και στο...
d23_badge
Τραγούδι
Ναυτόπουλο ψυχομαχεί
Φωνές και κλάματα άκουσα στης Κύπρου το μπογάζι1 θαρρώ βουβάλια σφάζουσι, θαρρώ θεριά μερώνου(ν), θαρρώ κι οι Τούρκοι επαίξ...
d32_badge--3
Τραγούδι
Ο Ανδρόνικος και η ρήγισσα
Ανδρόνικος ο ξακουστός, ο πλουσιανεθρεμμένος, στις έξ' εμπαίνει, στις έξ' εμπαίνει στο σκολειό, στις έξ' εμπαίνει στο σκολε...
dvd2_badge
Τραγούδι
Ο Γιάνναρος επόθανε
Ο Γιάνναρος ε, μπουμ, μπουμ, μπουμ, ο Γιάνναρος επόθανε, ο Γιάνναρος επόθανε κι άφησε διαθήκη του διαβόλ’ ο γιος κι άφησε ...
  • Κεντρική σελίδα
  • Όροι χρήσης
  • Επικοινωνία
  • Δομή ιστοχώρου
Ακολουθήστε μας
  • Facebook
  • YouTube
Αρχή
© 2010-2014 Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου
Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Powered by TOOLIP Web Content Management Σχεδίαση και Ανάπτυξη από την EWORX S.A.