Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Κατάλογος τραγουδιών Χορευτικό πομπικό τραγούδι

Χορευτικό πομπικό τραγούδι

Ακούστε
Στίχοι
(Έι) Χιτάτε, νάϊ πάμε σον Εσβασίλη
Να κρεμάσωμεν τα κρεάτε στο σίδι
(Έι) (ν)Εσύρεν τσαί δώκεν τσαί αγιεσίλι
Τσαί χτες την ευίτσα σον Εσβασίλη
(Έ) Τσάλτσεν τσιούβρεν τσαί μαχαίριν ντα σφάξεν
Έσφαξέν τα και μο το κοδευτήρι
(Έ) Μπίρτσεν το γαλιόνιν και τελέτσεντα
Έθατζεν τσαί τ’ ένα αγαραφύλλι
Νεοελληνική απόδοση
Ελάτε να πάμε στον Άγιο Βασίλη
Να κρεμάσουμε τα κρέατα στις ιτιές.
Πυροβόλησε και χτύπησε ένα πουλί
Χτες την αυγή στον Άγιο Βασίλη.
Έψαξε και δε βρήκε μαχαίρι να το σφάξει
Το έσφαξε με το κλαδευτήρι.
Άναψε το τσιμπούκι κι έκανε δαχτυλιδάκια με τον καπνό
Έβαλε και κάποιος πάνω ένα γαρύφαλλο.*
*έβαλε το γαρύφαλλο προφανώς για τη μυρωδιά
Πληροφορίες
- Προέλευση: Καππαδοκία / Ικόνιο
- Τόπος: Φάρασα
- Είδος: Θρησκευτικό, λόγιο
- Ρυθμός: 3σημος | 2σημος
- Χορός: Ιδιοτοπικός χορός
Συντελεστές
- Τραγούδι: Παναγιώτης Κουντεπερίδης, Λάζαρος Χατζίνης
- Πληροφορητής/τρια: Παναγιώτης Κουντεπερίδης, Λάζαρος Χατζίνης
Δισκογραφία
Σχόλια
Ένα σπουδαίο θρησκευτικό τραγούδι που διέσωσε ο ελληνισμός της Καππαδοκίας είναι το Χιτάτε να υπάμε σον Εζ Βασίλη, από τα Φάρασα. Το τραγούδι αυτό συνδεόταν με την τοπική λατρεία του Άι Βασίλη και τραγουδιόταν χορευτά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, καθώς οι Φαρασιώτες βάδιζαν σε πομπή για να προσκυνήσουν τις εικόνες που βρίσκονταν στις δύο σπηλιές του Άι Βασίλη, μία ώρα μακριά από το χωριό τους, σε μια χαράδρα που διέσχιζε ο ποταμός Ζαμάντης. Το τραγούδι αυτό ξαναλεγόταν γύρω από τις σπηλιές στο γλέντι που ακολουθούσε το προσκύνημα, καθώς επίσης και στην πορεία του γυρισμού για το χωριό. Η παρακάτω περιγραφή του χορού που συνδυαζόταν με το τραγούδι είναι παρμένη από τη Λαϊκή Λατρεία των Φαράσων των Δ. Λουκόπουλου και Δ. Πετρόπουλου. «Οι κινήσεις του χορού ήταν αργές, όπως κι ο ρυθμός του τραγουδιού. Οι χορευτές κινούσαν κεφάλι και κορμί δεξιά κι αριστερά. Χτυπούσαν τα πόδια στο έδαφος με τον ίδιο ρυθμό. Αν κανένας δεν μπορούσε ν’ ακολουθήσει το ρυθμό του τραγουδιού, δεχόταν παρατηρήσεις και χτυπήματα στα πόδια από τον μπροστινό του χορού, που κρατούσε στα χέρια του ραβδί για να ρυθμίζει τα βήματα των χορευτών. Όποιος δεν κατάφερνε να συμμορφωθεί με το ρυθμό υποχρεωνόταν να βγει έξω από το χορό». Φυσικά το έθιμο αυτό εξαφανίστηκε από τη στιγμή που ο ελληνισμός της Καππαδοκίας ξεριζώθηκε και πήρε το δρόμο της προσφυγιάς.
Μέτρο: Δίσημο με σποραδικές τρίσημες ενότητες.
Έκταση: Διάστημα 7ης μικρής (ρε-ντο).
Κλίμακα: Διατονική του ρε. Κυμαινόμενη 6η βαθμίδα.
Πληροφορίες καταγραφής
Καταγραφή του Συλλόγου Δημοτικών Τραγουδιών (μετέπειτα Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο), με επικεφαλής τη Μέλπω Μερλιέ, το 1930.