Βρίσκεστε στο: Κεντρική σελίδα Το έργο της Δισκογραφία Της φύσης και του έρωτα

Της φύσης και του έρωτα

Περιεχόμενα
Με τα τραγούδια αυτής της συλλογής η Δόμνα θέλησε να θυμίσει πως στα παλιότερα χρόνια η φύση ήταν αντικείμενο λατρείας και δέους για τον άνθρωπο κι όχι στόχος καταστρεπτικής μανίας. Η λαϊκή φυσιολατρία των δημοτικών τραγουδιών δεν έχει σχέση με καμιά ρομαντική νοσταλγία: αποτελεί απαύγασμα της ίδιας της ζωής και της καθημερινής εμπειρίας, γι αυτό και μπορεί να εκφράζεται με τόσο ποιητικό τρόπο.
(barcode: 5204910000920)
CD 1
-
1. Δεν ξημερώνεις μαύρη αυγή
-
2. Έβγα ήλιε μ' έβγα
-
3. Κοντούλα λεμονιά
-
4. Σιμά σα ξημερώματα
-
5. Αυγή τσ’ αυγής
-
6. Χειμώνας κι ο χινόπωρος
-
7. Η θάλασσα με δέρνει
-
8. Γιουβαρλαντούμ
-
9. Ήλιε μου, ίντα σου ’καμα
-
10. Αν αποθάνω, θάψον με
-
11. Ποταμέ, τζάνεμ ποταμέ μου
-
12. Το παράπονο της μηλιάς
-
13. Περιβόλι μ’ οργωμένο
-
14. Βγήκα ψηλά στον Έλυμπο
-
15. Βιργινάδα
-
16. Σαράντα πέντε λεμονιές
CD 2
-
1. Ποιος είδε πράσινο δεντρί
-
2. Αυτοσχεδιασμός με τοξωτό ταμπουρά
-
3. Σγουρέ βασιλικέ μου
-
4. Η κόρ’ εξέβεν σο παρχάρ
-
5. Πέρτικαν εμέρωνα
-
6. Νανούρισμα
-
7. Λαγκάδι ξερολάγκαδο
-
8. Απάνω στην τριανταφυλλιά
-
9. Εσείς τριανταφυλλάκια μου
-
10. Ο σταυραετός κι η πέρδικα
-
11. Περιβόλι ν-είχα η πάπια
-
12. Μέσα σ’ ώριο περιβόλι
-
13. Βιολέτα του Γιονάρη
-
14. Ζαρκαδιό
-
15. Άσπρο πουλάκι κάθεται
-
16. Φώτα το φεγγαράκι μου
-
17. Αγιόγιαννης
-
18. Όλα τα πουλάκια ζυγά-ζυγά
- Παραγωγή: Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου
- Έτος έκδοσης: 2006
- Τύπος: CD
- Χορηγός: ΟΠΑΠ
Kείμενα
Στα παλιότερα χρόνια η φύση αποτελούσε αντικείμενο λατρείας και δέους για τον άνθρωπο, όχι εμπόδιο στα σχέδιά του, όχι στόχο καταστρεπτικής μανίας. Στις μέρες μας όλο και πιο συχνά ακούμε για πλημμύρες, για μεγάλες πυρκαγιές δασών, για οικολογικές καταστροφές.
Αιτία; Η απληστία του σημερινού ανθρώπου, το χάσιμο της επαφής με το πολύτιμο, πανέμορφο φυσικό περιβάλλον.
Με αυτή τη συλλογή, λοιπόν, θέλω να υπενθυμίσω και να υπογραμμίσω ότι για τους ανθρώπους πριν από μας που έφτιαξαν τα τραγούδια που παρουσιάζουμε εδώ οι συνεργάτες μου κι εγώ, η φύση συγκέντρωνε όλες τις ομορφιές του κόσμου που μας περιβάλλει: από το «φεγγάρι που φωτάει ως το πρωί» ως το «μαργαριταροσπαρμένο περιβόλι», από το «ψιλόλιγνο κυπαρίσσι» ως τα πολύχρωμα άνθη του αγρού. Ακόμα και για να αναφερθεί στα πιο αγαπημένα του πρόσωπα, ο λαός δανειζότανε στοιχεία από τον φυσικό κόσμο: «πέρδικα μου πλουμιστή» - «σγουρέ βασιλικέ μου» - «βιολέτα μ’ ανθισμένη»... η κοπέλα. «Σταυραετός» - «ψηλό κυπαρίσσι» ή «ορμητικός ποταμός»... ο νέος.
Θαυμάζω απεριόριστα τους στίχους και τις μελωδίες που εμπνευστήκαν απλοί συνάνθρωποί μας και θέλησα να μοιραστώ μαζί σας την ομορφιά αυτών των τραγουδιών που συγκέντρωσα: διαφορετικά για κάθε εποχή του χρόνου, για κάθε περίσταση, για κάθε περιοχή. Θέλησα να σας θυμίσω ότι τότε οι άνθρωποι αγαπούσαν και σέβονταν τη φύση και το περιβάλλον.
Δόμνα Σαμίου (2006)
Η λαϊκή ωστόσο φυσιολατρία των δημοτικών τραγουδιών έχει άλλη αφετηρία, άλλη έκφραση και άλλο περιεχόμενο. Το αίσθημα της φύσης στον άνθρωπο της παραδοσιακής κοινωνίας της υπαίθρου είναι έντονο και ζωηρό, κυρίως όμως πιο βαθύ και πιο αληθινό από κάθε ρομαντική νοσταλγία. Αποτελεί απαύγασμα της καθημερινής εμπειρίας μέσα στην απεριόριστη φύση, αβίαστη και θαυμαστή, συχνά, έκφραση βιωμάτων. Το ότι η αγάπη για τη φύση δεν είναι καθόλου έκφραση ρομαντική αλλά γέννημα της ζωής φαίνεται ιδιαιτέρως στα κλέφτικα της ηπειρωτικής Ελλάδας και στα ποιμενικά τραγούδια της Κρήτης και άλλων νησιών. Επιπλέον, μπορεί κανείς να το συμπεράνει κι από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως, για παράδειγμα, από τις αιτίες που δημιούργησαν τη γνωστή, από τα δημοτικά τραγούδια, απέχθεια ή και καταφρόνηση των ορεινών προς το νοσηρό βίο της πεδιάδας.
Ο έρωτας
Ο ελληνικός λαός δημιούργησε πολλούς μύθους και πολλές παραδόσεις που αφορούν τον έρωτα και τα πολυποίκιλα συναισθήματα που τον συνοδεύουν. Η δημώδης ερωτική ποίηση έχει αρχαία καταγωγή, αφού δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι αυτή είναι δυνατόν να έλειψε ποτέ εφόσον υπάρχει λαός.
Τα πρώτα δείγματα νεότερης δημοτικής, ερωτικής ποίησης εμφανίζονται κατά τους τελευταίους αιώνες της βυζαντινής εποχής. Στα δημώδη, έμμετρα βυζαντινά μυθιστορήματα που έχουν ερωτικές υποθέσεις περιέχονται μικρά τραγούδια που ονομάζονται καταλόγια, και τα οποία έχουν όλα τα χαρακτηριστικά της μεταγενέστερης, και γνωστής σ’ εμάς από τα δημοτικά τραγούδια, τεχνοτροπίας.
Τα τραγούδια της αγάπης αποτελούν μια σπουδαία και μεγάλη κατηγορία με θέματα την ομορφιά και το φλογερό πάθος του έρωτα, εκφρασμένα μέσα από ερωτικούς διαλόγους και μικρές ιστορίες αγάπης. Η ποικιλία του περιεχομένου αυτής της κατηγορίας αντιστοιχεί στα πολλά, διαφορετικά (συχνά αντιφατικά) συναισθήματα των ερωτευμένων και πολύ συχνά εκφράζεται με θαυμαστή επιγραμματική συντομία και χάρη.
Πολλά από τα τραγούδια της αγάπης είναι πολύστιχα, τα περισσότερα όμως αποτελούνται από ευάριθμους στίχους, ενώ τα δίστιχα (που αποτελούν μια χωριστή υποκατηγορία) μπορούμε να πούμε πως είναι απειράριθμα. Κατά τόπους είναι γνωστά με διάφορα ονόματα: λιανοτράγουδα, μανέδες, κοτσάκια, μαντινάδες και πατινάδες που, όπως τα παρακλαυσίθυρα των αρχαίων, τραγουδιούνται από νέους κάτω από τα παράθυρα των εκλεκτών της καρδιάς τους.
Το μεγαλύτερο μέρος των δημοτικών τραγουδιών της αγάπης αποτελούν τραγούδια χορευτικά και γι’ αυτό (εκτός από τα δίστιχα) παρουσιάζουν μετρική ποικιλία, δεν περιορίζονται δηλαδή μόνο στο δεκαπεντασύλλαβο ποιητικό μέτρο.
Αυτό που αξίζει να επισημανθεί αλλά και να επιδιωχθεί, ιδιαιτέρως από τους νέους ανθρώπους που σήμερα βομβαρδίζονται με κενά πνευματικού περιεχομένου πρότυπα στον τομέα του τραγουδιού, είναι η εντός του σύγχρονου κοινωνικού περίγυρου ενατένιση των τραγουδιών αυτών, όχι σαν κάτι το τετελεσμένο που ανήκει στον κύκλο της ιστορικής έρευνας, αλλά σαν μια ζωντανή μορφή, σαν μια ρέουσα υπόσταση του είναι μας ως εθνικής ολότητας. Πιο συγκεκριμένα, να αξιολογήσουμε το ποιητικό περιεχόμενό τους και να το γευθούμε ως ποίηση με ανοικτούς τους δέκτες της ψυχικής μας ευαισθησίας. Να χαρούμε τον ερωτισμό τους, πότε γαλήνιο και ήρεμο, και πότε ταραγμένο, και να δεχτούμε τη δροσιά που έχουν και την τόσο ωραία εναρμονισμένη με το μεσογειακό τοπίο πλαστική χάρη τους. Να κατανοήσουμε πως είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας, ένα κομμάτι της πνευματικής, πολιτιστικής και εθνικής μας αφετηρίας.
Γιώργος Ε. Παπαδάκης (2006)
Πολυμέσα
Βίντεο
Δε ξημερώνεις μαύρη αυγή
Από την ηχογράφηση του δίσκου «Της φύσης και του έρωτα», 2005

Ποταμέ, τζάνεμ ποταμέ μου (Ηρώδειο, 2005)
Συναυλία «Η Δόμνα Σαμίου τραγουδά τη φύση και τον έρωτα»

Συντελεστές
Συντελεστές παραγωγής
- Δόμνα Σαμίου (Έρευνα, Επιλογή, Μουσική επιμέλεια),
- Σωκράτης Σινόπουλος (Μουσική επιμέλεια),
- Δάφνη Τζαφέρη (Διεύθυνση παραγωγής),
- Τασία Παπανικολάου (Βοηθός παραγωγής),
- Γιώργος E. Παπαδάκης (Μουσικός σύμβουλος)
Συντελεστές ήχου
- Γιώργος Καρυώτης (Ηχολήπτης),
- Γιώργος Καρυώτης (Επεξεργασία ήχου),
- Πέτρος Σιακαβέλλας (Επεξεργασία ήχου),
- Σωκράτης Σινόπουλος (Επεξεργασία ήχου)
Συντελεστές εντύπου
- Γιώργος E. Παπαδάκης (Κείμενα),
- Μιχάλης Ελευθερίου (Αγγλική μετάφραση),
- Μαίρη Σταθοπούλου (Επιμέλεια κειμένων),
- Κωνσταντίνα Ανανίδη (Καλλιτεχνική επιμέλεια εντύπων),
- Χριστίνα Κατσίχτη (Καλλιτεχνική επιμέλεια εντύπων),
- Μαρίνα Ορφανίδου (Καλλιτεχνική επιμέλεια εντύπων),
- Θωμάς Παπανικολάου (Καλλιτεχνική επιμέλεια εντύπων)
Τραγούδι
- Δόμνα Σαμίου (Περιβόλι ν-είχα η πάπια, Δεν ξημερώνεις μαύρη αυγή, Άσπρο πουλάκι κάθεται, Ποταμέ, τζάνεμ ποταμέ μου, Λαγκάδι ξερολάγκαδο, Χειμώνας κι ο χινόπωρος, Σγουρέ βασιλικέ μου, Βγήκα ψηλά στον Έλυμπο, Όλα τα πουλάκια ζυγά-ζυγά, Φώτα το φεγγαράκι μου, Ποιος είδε πράσινο δεντρί, Σαράντα πέντε λεμονιές, Νανούρισμα),
- Κώστας Αντιμισιάρης (Το παράπονο της μηλιάς, Ο σταυραετός κι η πέρδικα),
- Βαγγέλης Δημούδης (Αγιόγιαννης),
- Μιχάλης Ζάμπας (Κοντούλα λεμονιά, Βιργινάδα, Εσείς τριανταφυλλάκια μου),
- Ζαχαρίας Καρούνης (Περιβόλι μ’ οργωμένο, Απάνω στην τριανταφυλλιά, Έβγα ήλιε μ' έβγα),
- Κατερίνα Παπαδοπούλου (Ήλιε μου, ίντα σου ’καμα, Μέσα σ’ ώριο περιβόλι, Πέρτικαν εμέρωνα),
- Ηλίας Υφαντίδης (Αν αποθάνω, θάψον με, Σιμά σα ξημερώματα, Η κόρ’ εξέβεν σο παρχάρ),
- Αχιλλέας Χαλκιάς (Κοντούλα λεμονιά)
Χορωδία
- Ομάδα Κρητών (Αυγή τσ’ αυγής),
- Χορωδία του Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου (Δεν ξημερώνεις μαύρη αυγή, Ήλιε μου, ίντα σου ’καμα, Λαγκάδι ξερολάγκαδο, Όλα τα πουλάκια ζυγά-ζυγά, Η θάλασσα με δέρνει, Ποιος είδε πράσινο δεντρί, Σαράντα πέντε λεμονιές, Βιολέτα του Γιονάρη)
Κλαρίνο
- Θοδωρής Γεωργόπουλος (Άσπρο πουλάκι κάθεται, Λαγκάδι ξερολάγκαδο, Περιβόλι μ’ οργωμένο, Χειμώνας κι ο χινόπωρος, Κοντούλα λεμονιά, Βγήκα ψηλά στον Έλυμπο, Απάνω στην τριανταφυλλιά, Έβγα ήλιε μ' έβγα, Φώτα το φεγγαράκι μου, Σαράντα πέντε λεμονιές, Ζαρκαδιό, Βιργινάδα, Εσείς τριανταφυλλάκια μου)
Φλογέρα
Γκάιντα
Τσαμπούνα
Αγγείον
Βιολί
- Νίκος Οικονομίδης (Περιβόλι ν-είχα η πάπια, Δεν ξημερώνεις μαύρη αυγή, Ήλιε μου, ίντα σου ’καμα, Μέσα σ’ ώριο περιβόλι, Ποταμέ, τζάνεμ ποταμέ μου, Περιβόλι μ’ οργωμένο, Πέρτικαν εμέρωνα, Βγήκα ψηλά στον Έλυμπο, Απάνω στην τριανταφυλλιά, Έβγα ήλιε μ' έβγα, Όλα τα πουλάκια ζυγά-ζυγά, Φώτα το φεγγαράκι μου, Η θάλασσα με δέρνει, Ποιος είδε πράσινο δεντρί, Σαράντα πέντε λεμονιές, Γιουβαρλαντούμ, Βιολέτα του Γιονάρη, Ζαρκαδιό),
- Αχιλλέας Χαλκιάς (Κοντούλα λεμονιά, Βιργινάδα, Εσείς τριανταφυλλάκια μου)
Πολίτικη λύρα
Λύρα Πόντου
Λύρα Δωδεκανήσου
- Νίκος Νικολάου (Το παράπονο της μηλιάς, Ο σταυραετός κι η πέρδικα)
Ταμπουράς μικρός
Τοξωτός ταμπουράς
Λάφτα
- Σωκράτης Σινόπουλος (Δεν ξημερώνεις μαύρη αυγή, Ήλιε μου, ίντα σου ’καμα, Μέσα σ’ ώριο περιβόλι, Σγουρέ βασιλικέ μου, Πέρτικαν εμέρωνα, Έβγα ήλιε μ' έβγα, Όλα τα πουλάκια ζυγά-ζυγά, Φώτα το φεγγαράκι μου, Η θάλασσα με δέρνει, Σαράντα πέντε λεμονιές, Γιουβαρλαντούμ, Βιολέτα του Γιονάρη, Ζαρκαδιό)
Σαντούρι
Λαούτο
- Κώστας Παπαπροκοπίου (Δεν ξημερώνεις μαύρη αυγή, Ήλιε μου, ίντα σου ’καμα, Μέσα σ’ ώριο περιβόλι, Σγουρέ βασιλικέ μου, Πέρτικαν εμέρωνα, Η θάλασσα με δέρνει, Ποιος είδε πράσινο δεντρί, Βιολέτα του Γιονάρη, Ζαρκαδιό),
- Κώστας Πρωτόπαπας (Το παράπονο της μηλιάς),
- Γιάννης Τσαμπανάκης (Ο σταυραετός κι η πέρδικα),
- Κώστας Φιλιππίδης (Περιβόλι ν-είχα η πάπια, Άσπρο πουλάκι κάθεται, Ποταμέ, τζάνεμ ποταμέ μου, Λαγκάδι ξερολάγκαδο, Περιβόλι μ’ οργωμένο, Χειμώνας κι ο χινόπωρος, Κοντούλα λεμονιά, Βγήκα ψηλά στον Έλυμπο, Απάνω στην τριανταφυλλιά, Έβγα ήλιε μ' έβγα, Όλα τα πουλάκια ζυγά-ζυγά, Φώτα το φεγγαράκι μου, Σαράντα πέντε λεμονιές, Βιργινάδα, Εσείς τριανταφυλλάκια μου)
Νταούλι
- Βαγγέλης Καρίπης (Αγιόγιαννης, Αν αποθάνω, θάψον με, Σιμά σα ξημερώματα, Η κόρ’ εξέβεν σο παρχάρ, Ζαρκαδιό),
- Κώστας Μερετάκης (Περιβόλι ν-είχα η πάπια, Λαγκάδι ξερολάγκαδο, Περιβόλι μ’ οργωμένο, Χειμώνας κι ο χινόπωρος, Όλα τα πουλάκια ζυγά-ζυγά)
Τουμπελέκι
Μπεϊντίρ
- Βαγγέλης Καρίπης (Ήλιε μου, ίντα σου ’καμα, Μέσα σ’ ώριο περιβόλι, Σγουρέ βασιλικέ μου),
- Κώστας Μερετάκης (Άσπρο πουλάκι κάθεται)
Ντέφι
- Κώστας Μερετάκης (Κοντούλα λεμονιά, Βγήκα ψηλά στον Έλυμπο, Απάνω στην τριανταφυλλιά, Βιργινάδα, Εσείς τριανταφυλλάκια μου)
Πληροφορητής/τρια
- Μπάμπω-Βάγια Γραμμενίδου (Αγιόγιαννης),
- Σοφία Κουνιά (Περιβόλι ν-είχα η πάπια),
- Γιάννης Παρίσης (Ποιος είδε πράσινο δεντρί),
- Γιάννης Τσιριγώτης (Άσπρο πουλάκι κάθεται)
Σχόλια Μελών
Κάντε ένα σχόλιο
Δείτε επίσης

Τραγούδι
Άσπρο πουλάκι κάθεται

Τραγούδι
Ήρχεν ο Μάης

Τραγούδι
Όλα τα πουλάκια ζυγά-ζυγά

Μουσικές Επιλογές
Απρίλ’ Aπρίλη μ’ δροσερέ

Τραγούδι
Βιργινάδα

Τραγούδι
Ζαφείρης

Τραγούδι
Μάνα μ,’ ήρτεν η άνοιξη

Τραγούδι
Μέσα σ’ ώριο περιβόλι

Τραγούδι
Μες στου Μαγιού τις μυρωδιές

Τραγούδι
Ο σταυραετός κι η πέρδικα

Τραγούδι
Πέρα στους πέρα κάμπους

Τραγούδι
Ποταμέ, τζάνεμ ποταμέ μου

Τραγούδι
Πρωτομαγιά

Τραγούδι
Το παράπονο της μηλιάς
