Η αφήγηση του Στέφανου Βαρτάνη στη Δόμνα Σαμίου πραγματοποιήθηκε το 1978 και προέρχεται από το προσωπικό αρχείο της Δόμνας Σαμίου. Παρουσιάζεται απομαγνητοφωνημένη ολόκληρη και μπορείτε και να την ακούσετε.
Λέγομαι Στέφανος Βαρτάνης, είμαι τώρα 56 χρονών. Γεννήθηκα στη Σμύρνη το ’22. Η μάνα μου με έφερε εδώ σχεδόν έξι μηνών, εδώ μεγάλωσα, εδώ έζησα όλα μου τα χρόνια. Ο πατέρας μου έπαιζε πολύ ωραίο ούτι και έφτιαχνε και όργανα. Ήταν όμως ειδικός βέβαια στα ούτια περισσότερο. Με τους διάφορους μουσικούς που άκουγα από μικρός που συνεργαζόταν ο πατέρας μου, με κανονάκι, με κλαρίνο, με τραγουδιστάς της Μικράς Ασίας που λέγανε τα μικρασιάτικα, τα ωραία τραγούδια, τα μερακλίδικα, ε όσο να’ ναι είχα και εγώ τη φλέβα, εκείνο που με τραβούσε περισσότερο ήταν να μάθω βιολί. Το μόνο όργανο που με τραβούσε περισσότερο ήταν το βιολί. Και πάντα έλεγα στον πατέρα μου πότε θα μου πάρεις ένα βιολί και μου έλεγε είσαι μικρός ακόμα.
Όταν έφτασα τελικά 15 χρονών συν του ότι είχα αρρωστήσει κιόλας και για να με ευχαριστήσει, να μου δώσει δηλαδή ένα δώρο, μια χαρά πάνω στην αρρώστια μου, μου έφερε ένα ωραίο βιολί το οποίο είχε αγοράσει από έναν φίλο του και ήταν πάρα πολύ καλό. Από 15 χρονών δε ήθελε να αρχίσω ο πατέρας μου πρακτικά, ο πατέρας μου επειδή δεν ήτανε μουσικός, ήτανε πρακτικός και τέλος πάντων ήθελε κατά κάποιο τρόπο ο γιος του να είναι κατατοπισμένος, όπως και αυτός θα ήθελε να ήτανε, και με γράψαν στο ΕΘνικό Ωδείο.
Βέβαια, το ’37 πέθανε ο πατέρας μου, συνέχισα εγώ μόνος μου μέχρι το ’40 πλέον, μέχρι προτού κυρηχθεί ο πόλεμος μελετούσα βιολί τα 5 χρόνια αυτά θεωρίας και μουσικής, οπωσδήποτε για να τοποθετήσω τα χέρια μου καλά απάνω στο όργανο. Βέβαια αυτό δεν με εμπόδισε να μπορέσω ας πούμε, να έχω μέσα στη φλέβα μου και εξ΄ ακοής από αυτά που άκουγα, το μικρασιάτικο χρώμα, το οποίο μου άρεσε πάρα πολύ, το βυζαντινό γιατί η ελληνική μουσική σχεδόν ξεκινά από τη βυζαντινή μουσική. Αυτή είναι η βάση της μουσικής. Τελικά όταν έγινε ο πόλεμος, σταμάτησα, είχαμε άλλες περιπτώσεις πλέον. Είχαμε το θέμα διατροφής και προσπαθούσαμε να δουλέψουμε να για μπορέσουμε να ζήσουμε. Το ΄42 όμως, με αυτά τα πέντε χρόνια που είχα μελετήσει βιολί αναγκάστηκα να πάω να εργαστώ σε ένα καμπαρέ μετά υπό υπόδειξη ορισμένων φίλων. Εγώ δεν ήθελα, ήμουνα λιγάκι επιφυλακτικός γιατί δεν ήθελα, δεν ήμουν κατάλληλος για την δουλειά αλλά με παρακίνησαν και μου έλεγαν ότι με το χρόνο θα δημιουργήσεις ένα ρεπερτόριο αφού τα χέρια σου είναι στρωμένα κ.τ.λ. και πήγα. Συν το χρόνο απέκτησα και ρεπερτόριο, ήμουνα και προοδευτικός, μου άρεσε δηλαδή πάντοτε να έχω γνώση και ποικιλία από ρεπερτόριο και προχώρησα.
Μετά τον πόλεμο βγήκα ένας κανονικός επαγγελματίας πια στο βιολί. Αρχικά έπαιζα σε διάφορα καμπαρέ, κατόπιν έπαιξα με λαϊκές ορχήστρες, έπαιζα με κλαρίνα και σε κάποια πανηγύρια πήγα, περισσότερο δηλαδή για να μπορέσω να μπω σε χρώματα διαφόρων περιπτώσεων ελληνικής μουσικής κ.τ.λ. Παράλληλα μελετούσα και όπως μπορούσα περισσότερο μελετούσα και την κλασική μουσική γιατί μου άρεσε και αυτή και κατόπιν πήγα και εργάστηκα και με συγκροτήματα μπουζουκιών στα οποία πήρα ορισμένες βάσεις από το λαϊκό τραγούδι, βέβαια το παλιό λαϊκό τραγούδι που σήμερα έχει επανέλθει στην επικαιρότητα. Σε αυτό δεν έμεινα αδρανής, προσπάθησα να μπω και σε αυτόν το τομέα και άρχισα να γράφω και δικά μου τραγούδια μόνος μου, ψάχνοντας στίχους από τον έναν ή τον άλλον αλλά δυστυχώς δεν μου δίνανε στίχους στις αρχές οι επαγγελματίες στιχουργοί γιατί και αυτοί κοίταζαν να δώσουν στους «φτασμένους» για να μπορέσουνε να κερδίσουνε περισσότερα χρήματα. Δεν ήθελα βέβαια να αναφερθώ στο τι έγραψα και στο τι δεν έγραψα γιατί είμαι λίγο μετριόφρων σε αυτό, αλλά εν πάσει περιπτώσει μιας και μου δίνεται η ευκαιρία θα αναφέρω μόνο ένα τραγούδι το οποίο έγινε μεγάλη επιτυχία τα Μουτζουρωμένα χέρια τα οποία τραγούδησε ο Στέλιος Καζαντζίδης. Επακολούθησαν τραγούδια με την Πόλυ Πάνου, με τη Γιώτα Λύδια, με τον Πάνο Γαβαλά, με τον Μανώλη Αγγελόπουλο και πολλούς άλλους τραγουδιστάς, με τον Μπάμπη Τσετίνη ο οποίος και αυτός μου έκανε μια μεγάλη επιτυχία, Στο παλιό το μονοπάτι.
Έγραψα πολλά και εξακολουθώ να συνεχίζω να γράφω παράλληλα, δεν άφησα όμως το βιολί, εξακολουθώ να παίζω, όχι όμως πλέον σε κέντρα, έχω σταματήσει πριν δεκαετίες. Όμως εξακολουθώ να παίζω με το βιολί σε εκπομπές για το ραδιόφωνο, σε τηλεόραση όποτε τύχει, πολλές φορές κάνουμε και εκπομπές με την Δόμνα Σαμίου, ως επί το πλείστον μικρασιάτικα τραγούδια που μου αρέσουν περισσότερο. Με τον κύριο Στεφανίδη που παίζει κανονάκι και είναι το μόνο ενδεδειγμένο όργανο για τα μικρασιατικά.
Έχω κάνει πάρα πολλές εκπομπές, βέβαια οι περισσότερες είναι χωρίς τραγούδι διότι δεν υπάρχουν και πολλοί τραγουδιστές στα μικρασιάτικα τραγούδια, αλλά παρόλο αυτά αρέσουν πάρα πολύ. Έχω κάνει πολλές εκπομπές όταν η κυρία Καρά ήταν ακόμα στην ραδιοφωνία και εξακολουθώ να κάνω. Μάλιστα πρόσφατα έχω κάνει μια πολύ ωραία εκπομπή με την κυρία Δόμνα Σαμίου με την οποία έχω παίξει ωραία μικρασιάτικα τραγούδια και έπαιξα μεταξύ αυτών και ένα σόλο βιολί. Ίσως, μπορεί να σας αρέσει, δε ξέρω.
Πηγή: Αρχείο Δόμνας Σαμίου
