Διάσημη ελληνίδα τραγουδίστρια τραγούδησε στο Χιούνμπολχολμ

Εφημερίδα, Nya Wermlands-Tidningen (Σουηδία), 19/03/1981

Τι βρίσκει κανείς, αν ένα χειμωνιάτικο σκοτεινό βράδυ του Μάρτη βυθιστεί στο σκοτάδι μιας σουηδικής, χωριάτικης ατμόσφαιρας στο Χιούνμπολχολμ; Βρίσκει ένα συγκρότημα ελληνικής λαϊκής μουσικής που αποτελείται από οκτώ άτομα. Οι άνθρωποι αυτοί παίζουν μουσική σε παλιά όργανα που κανένας από μας ούτε ξέρει ούτε έχει ξανακούσει.

Το συγκρότημα λαϊκών χορών της Γκράβα παρουσιάζει με υπερηφάνεια, την Δόμνα Σαμίου και τους μουσικούς της, μουσικοί που έρχονται από την ελληνική ύπαιθρο.

Η Δόμνα Σαμίου είναι μία από τις ξεχωριστές μορφές της ελληνικής δημοτικής μουσικής και χαίρει μεγάλου σεβασμού τόσο στην πατρίδα της όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στη Σουηδία ήρθε άλλη μια φορά το καλοκαίρι του 1979 και με τους μουσικούς και τους χορευτές της έκανε μια μεγάλη περιοδεία στη χώρα μας οργανωμένη από τον Κρατικό Οργανισμό Συναυλιών. Ξαναγύρισε τώρα για μια άλλη μεγάλη περιοδεία που θα κορυφωθεί με μια συναυλία στην αίθουσα Berwaldhallen και θα δοθεί σε απ' ευθείας μετάδοση από το ραδιόφωνο.

Ίσως όμως αναρωτηθεί κανείς: πως αυτή η διάσημη καλλιτέχνις έφτασε αυτό το μαρτιάτικο βράδυ μέχρι τον όμιλο λαϊκών χορών της Γκράβα; Η απλή αλήθεια είναι, ότι το συγκρότημα επρόκειτο να παρουσιάσει το πρόγραμμα του κάπου αλλού, αλλά η συναυλία εκείνη ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή. Τότε ο Κρατικός Οργανισμός Συναυλιών πρόσφερε το πρόγραμμα αυτό στον όμιλο λαϊκών χορών της Γκράβα και τους κατοίκους της περιοχής που οπωσδήποτε δέχτηκαν αμέσως. Μ' αυτόν τον τρόπο καμιά εκατοστή κάτοικοι της Γκράβα και των γειτονικών περιοχών έχουν τώρα μια πολύ αξιόλογη και καλή εντύπωση και γνώση για την γνήσια ελληνική δημοτική μουσική.

Η Δόμνα Σαμίου υπογραμμίζει πάντα πως η μουσική που παίζει είναι γνήσια.

«Θέλω να καταλάβουν οι άνθρωποι, πως ελληνική μουσική δεν είναι η μουσική του μπουζουκιού που ακούμε συνέχεια στις πόλεις και στα τουριστικά μέρη», λέει. Η μουσική με μπουζούκι υπάρχει από τις αρχές του αιώνα μας και παρουσιάζεται σαν μουσικό φαινόμενο μόνο στις πόλεις.

Για να θεραπεύσει κατά κάποιο τρόπο τη μουσική ζωή στην Ελλάδα -που φθίνει- αποφάσισε η Δόμνα Σαμίου στις αρχές του 1950 να ξαναανακαλύψει μόνη της την παλιά γνήσια μουσική του λαού που εξακολουθεί να ζει στην επαρχία. Πέντε χρόνια γύριζε την ελληνική επαρχία και τα νησιά για να μαζέψει το υλικό της.

Αυτά τα τραγούδια κι αυτούς τους χορούς παρουσιάζει τώρα μαζί με τους μουσικούς της που κατάγονται από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας και τους έχει διαλέξει μόνη της. Παίζουν όργανα που ούτε έχουμε δει, ούτε έχουμε ξανακούσει παλιότερα. Είδαμε π.χ. ένα όργανο που ονομάζεται γαβάλα και είναι από τη Θράκη, γνωρίσαμε ακόμα το τουμπελέκι και την γκάιντα. Πολλά από αυτά τα όργανα υπάρχουν από την αρχαιότητα.

Όλα τα όργανα μαζί δημιουργούν έναν ήχο που δεν είναι και πολύ γνώριμος στα σουηδικά αυτιά κι ίσως έχουμε δυσκολίες να τον συνηθίσουμε. Όταν όμως κανείς εξοικειωθεί με τους ήχους και τις αρμονίες, βρίσκει ότι η μουσική αυτή εκφράζει πολύ έντονα αυτό που θέλει να εκφράσει· ένα χαρούμενο τραγούδι του γάμου ή ένα λυπηρό μοιρολόι· ένα τραγούδι ψαράδικο ή ένα τραγούδι του τρύγου.

Μαζί με τη φωνή της Δόμνας Σαμίου που είναι λίγο έντονη και πολύ υποβλητική, όλη η παράσταση γίνεται μια συναρπαστική μουσική εμπειρία που ίσως δεν την περίμενε κανείς ένα χειμωνιάτικο σκοτεινό βράδυ στο Χιούνμπολχολμ.

Το Σάββατο το συγκρότημα θα παίξει στη βιβλιοθήκη του Σκούκχαλλ και το απόγευμα στην Μεγάλη Αίθουσα της βιβλιοθήκης του Κάρλστατ.