Καλλιτεχνικός Σύλλογος Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου

Ο χασάπικος ή κασάπικος χορός λέγεται ότι έχει τις ρίζες του στους χορούς της συντεχνίας των μακελλάρηδων (κρεοπωλών) του Βυζαντίου. Είναι ο πιο χαρακτηριστικός και δημοφιλής χορός των πυκνών ελληνικών πληθυσμών που κατοικούσαν ολόγυρα στην Προποντίδα, αλλά και σε άλλες γειτονικές περιοχές (Ανατ. Θράκη, ΒΔ. Μ. Ασία). Από εκεί μεταδόθηκε τόσο σε διάφορα νησιά του Αιγαίου, όσο και στα ιωνικά παράλια, για να γίνει σήμερα ένας από τους βασικούς χορούς που συνοδεύουν τα ρεμπέτικα και νεότερα λαϊκά τραγούδια.

Ο χορός έχει δύο ρυθμικές αγωγές, μια αργή, που χορεύεται αποκλειστικά από άντρες, και μια γρήγορη, όπως η παρούσα, που χορεύεται και από γυναίκες.

Η γοργή μελωδία προέρχεται από την Αρετσού (τουρκ. Ντάριτζα, το αρχαίο και βυζαντινό Ρύσιον, κατά τους λογίους), μια σημαντική ελληνική κωμόπολη, που βρίσκεται στην είσοδο του Αστακηνού Κόλπου (κόλπου της Νικομήδειας - Ιζμίτ), στην Προποντίδα (Θάλασσα του Μαρμαρά). Περίφημη άλλοτε για τα ψάρια, τα σταφύλια και τους γλεντζέδες κατοίκους της, είχε καθημερινή επαφή με την Κωνσταντινούπολη. Μετά την Καταστροφή, οι ψαράδες από την Αρετσού εγκαταστάθηκαν στην Καλαμαριά και οι αγρότες στο Νέο Ρύσιο της Θέρμης Θεσσαλονίκης. Οι Αρετσιανοί άφησαν εποχή στην Πόλη και στα περίχωρά της ως δεινοί πότες, γλεντοκόποι και χορευταράδες.

Θοδωρής Κοντάρας (2022)

Τα Τραγούδια και οι Τόποι τους

Μικρασιατική Προποντίδα - Α' μέρος

Περιήγηση πάνω στον χάρτη των περιοχών του Μαρμαρά, της Αρτάκης και της Πανόρμου, με οδηγό το Αρχείο Δόμνας Σαμίου. Τραγούδια, πληροφορίες, μαρτυρίες και φωτογραφίες από τις 50 πόλεις και χωριά όπου ζούσαν Ρωμιοί έως το 1922. Πατήστε εδώ για την περιήγηση.

Αλώνη, οθ. Αλόνια, Harmanlı Αρμενοχώρι, οθ. Ερμενίκιοϊ, Tatlısu Αρτάκη, Erdek Αρχαία Κύζικος, οθ. Μπαλκίζ, Kyzikos Antik Kenti Αφθόνη (Αφτόνι), Asmalı Αφυσιά (Αφoυσία, Αφισιά, λόγ. Οφιούσα), Avşa και Türkeli Βαθύ, οθ. Φάτια, Turan Βάτ'κα (Βάτικα, Μουσάτσα, Αβάτικα), Misakça Βώρυ, οθ. Βόρια, Poyrazlı Γαλλιμή, οθ. Γκαλιμιόζ και Καλεμί, Çınarlı Γενίκιοϊ, Yeniköy Γεν'τζές (Γετζές, Νεοχώρι), Yenice Γκιονένι (Γκιουνένι), Gönen Γωνιά, οθ. Γκόνια, Ocaklar Διαβατή, οθ. Σαχίν Μπουργκάζ, Çayağzı Δρακούντα, οθ. Ντρακόντα, Doğanlar Ελμπιζλί (Ελπιζλί), οθ. Ελμπιζλίκ, Hafızhüseyinbey Εντιντζίκ (Εδιντζήκι, Αϊντιντζίκι), οθ. Παζάρ, Edincik Καραϊντίν (Καραϊδίν), Karaydın Καστέλλι (Καστέλλιον), οθ. Κεστέλ, Kestanelik Κατάτοπο (Κατάτοπος), οθ. Σεϊτάνκιοϊ, Ormanlı Κιλίκι (Κιλήκι), Killik Κλαζάκι, οθ. Κιλαζάκ και Κιζίλαγατς, Topağaç Κοπάσι (Κοπάση), Kubaş Κοτζαμπουνάρ (Κοτζιά Μπουνάρ, Κοδζά Μπουνάρ), Kocapınar Κουρσουλί (Κουρσουνλί), Kurşunlu Κούταλη, Ekinlik Λαγκάδα, οθ. Κοτζά Μπουργκάζ, Ballıpınar Μαρμαράς, Marmara Μηχανιώνα, οθ. Μουχάνια, Çakılköy Μονὴ Παναγίας Φανερωμένης, Kirazlı Manastırı Μπάλια (Μπάλια, Βάλια, Μπάλια-Καραϊντίν), Balya Μπαλούκεσερ (Μπαλίκεσερ, Μπαλίκεσιρ, Βαλουκεσέριον), Balıkesir Νιχώρι Απάνω (Πάνω Χωριό, Γιαπιτζήδες), Yukarıyapıcıköy Νιχώρι Κάτω (Κάτω Χωριό), Aşağıyapıcıköy Παλάτια, οθ. Μπαλάτ, Saraylar Πάνορμος (Πάντερμο, Μπάνταρμο), Bandırma Πασαλιμάνι, οθ. Πασά Λιμάν, Paşalimanı Πέραμος, οθ. Μπέραμα, Karsiyaka Πραστειό (Προάστειον), οθ. Κιζιλτζίκ κιοϊ, Gündoğdu Ρόδα, οθ. Ρούτια, Narlı Σαρίκιοϊ, Sarıköy Σκαμνιές (Συκαμιές), Dutliman Σκουπιά (Σκοπιά), οθ. Ουσκούμπ, Balıklı Σμαύλο (Σιμαβλό), Gölyaka Σογιούτ (Σουγιούτ), Söğütköy Χαβουτζί (Χαβουτζή), Havutça Χαράκι, οθ. Χερέκ, İlhanköy Χατζηπαγόνκιοϊ (Χατζηπαγώνη), Şevketiye Χουχλιά (αρχ. Κοχλίαι), Tuzla.

Οι πατρίδες δεν είναι «χαμένες» εφόσον υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που τις θυμούνται και τις τιμούν

Ζωντανή ηχογράφηση από τη συναυλία Μικρασιάτικα τραγούδια με τη Δόμνα Σαμίου, που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 8/3/2005.